Co trzeci polski kierowca przyznaje się, że przynajmniej raz wsiadł za kierownicę po spożyciu alkoholu! Czy w przypadku prowadzenia pojazdów pod wpływem narkotyków statystki wyglądają podobnie? Jazda po spożyciu substancji odurzających, takich jak alkohol i narkotyki, może mieć tragiczne skutki. Niestety zdaje się, że nie każdy kierowca o tym pamięta!
Alkohol i narkotyki za kółkiem – mieszanka wybuchowa!
Problem bezpieczeństwa ruchu drogowego w kontekście substancji zmieniających świadomość jest istotną kwestią. Chodzi bowiem o bezpieczeństwo nas wszystkich! Próbowano już wielu różnych form uświadamiania społeczeństwa począwszy od kampanii straszących, po apelujące i redukujące szkody wynikające z wsiadania za kierownicę pod wpływem substancji odurzających. Pomimo to problem nadal jest poważny i co gorsza, wciąż się nasila.
Badania pokazują, że w społeczeństwie panuje duże przyzwolenie na jazdę pod wpływem alkoholu oraz innych substancji odurzających!
Okazuje się także, że kilkanaście procent społeczeństwa deklaruje, że zna osobę, która regularnie wsiada za kierownicę pod wpływem alkoholu. Co zatrważające, z badań wynika również, że co trzeci polski kierowca przyznaje się do przynajmniej jednego epizodu jazdy „na podwójnym gazie”! Niestety Polska zalicza się do krajów rozwiniętych, gdzie alkohol jest trzecim najważniejszym czynnikiem ryzyka dla zdrowia populacji. Poziom konsumpcji napojów alkoholowych w naszym kraju jest bardzo wysoki, co przekłada się także na większą liczbę pijanych kierowców.
Według ubiegłorocznych danych w Polsce spożywa się średnio 11l czystego alkoholu na osobę rocznie!
Wiele osób doskonale zdaje sobie sprawę, czym grozi jazda pod wpływem alkoholu, jednak świadomość w przypadku substancji odurzających, takich jak narkotyki, marihuana, czy dopalacze, jest znacznie mniejsza. Co gorsza, prowadzenie pojazdów pod wpływem alkoholu i narkotyków jednocześnie to mieszanka wybuchowa, która może mieć tragiczne konsekwencje!
To może Cię zainteresować: Alkohol i skutki jego nadużywania. Pij odpowiedzialnie!
Sprawność kierowcy a alkohol, narkotyki i inne substancje psychoaktywne
Zwykle dużo mówi się o prowadzeniu samochodu pod wpływem alkoholu, ale zapomina się, że niektórzy robią to również pod wpływem innych substancji psychoaktywnych, głównie narkotyków, marihuany i dopalaczy. Zagrożenie dla bezpieczeństwa na drodze może stanowić także spożywanie niektórych leków na receptę – uspokajających, nasennych, przeciwbólowych, przeciwpadaczkowych i neuroleptyków itd. Wielu kierowców nawet nie zdaje sobie sprawy, że przyjmowane przez nich leki mogą niekorzystnie wpływać na prowadzenie pojazdów mechanicznych!
Po spożyciu niewielkich ilości substancji odurzających, takich jak alkohol, narkotyki, czy dopalacze, następuje subiektywna poprawa nastroju. Co jednak dzieje się ze zdolnościami poznawczymi i sprawnością motoryczną podczas jazdy w przypadku spożycia większych dawek?
Substancje odurzające, zwłaszcza w dużych ilościach, skutkują pogorszeniem się widzenia i opóźnionym czasem reakcji oraz adaptacji do ciemności za kierownicą. Dochodzi także do zaburzenia sprawności ruchowej, a nawet zaburzeń równowagi i koordynacji. To krótka droga do utraty kontroli nad pojazdem i tragedii na drodze!
Wielu młodych ludzi nie uznaje dopalaczy za substancje psychoaktywne i nie widzi przeszkód do prowadzenia auta po ich zażyciu!
Jak narkotyki wpływają na organizm kierowcy?
- marihuana – spowolnienie czasu reakcji, zmniejszenie koordynacji i oceny odległości,
- kokaina/metamfetamina – lekkomyślność i agresja,
- benzodiazepiny/opioidy – senność, zawroty głowy i osłabienie funkcji poznawczych.
Poważnym zagrożeniem dla bezpieczeństwa ruchu drogowego jest również kierowanie pojazdów na kacu, który utrzymuje się przez wiele godzin po zaprzestaniu picia alkoholu.
Skłonności do prowadzenia pojazdów po alkoholu i narkotykach oraz czynniki ryzyka
Za skłonności do prowadzenia pojazdów mechanicznych po spożyciu substancji psychoaktywnych i czynniki ryzyka mogą odpowiadać indywidualne predyspozycje lub wpływy środowiskowe. Wiążą się one z większym prawdopodobieństwem pojawieniem się niepożądanych zachowań za kierownicą.
Czynniki ryzyka związane z występowaniem ryzykownych zachowań na drodze:
- płeć męska,
- młody wiek,
- duże zapotrzebowanie na stymulację,
- impulsywność,
- zaburzenia zdrowia psychicznego (zwłaszcza we wczesnym dzieciństwie),
- czynniki środowiskowe,
- uzależnienia w rodzinie i negatywny wzorzec,
- używanie substancji psychoaktywnych przez rówieśników i szukanie wśród nich aprobaty,
- częste lub problemowe używanie substancji psychoaktywnych: alkoholu, marihuany, narkotyków, dopalaczy itd.,
- pozytywne przekonania dotyczące substancji psychoaktywnych,
- przekonanie, że spożywanie substancji psychoaktywnych nie upośledza zdolności prowadzenia pojazdów, a prawdopodobieństwo spowodowania jest niewielkie.
Jak zatem chronić siebie i innych przed negatywnymi zachowaniami na drodze? Do czynników chroniących należy zaliczyć przede wszystkim: dbałość rodziców i troska o to, gdzie i z kim dziecko spędza czas wolny, relacje z bliskimi osobami, pozytywne wzorce ze środowiska rodzinnego i pozarodzinnego oraz brak aprobaty rówieśników, które mogą neutralizować lub kompensować wystąpienie czynników ryzyka. Istotne jest także egzekwowanie zasad ruchu drogowego i częstsze kontrole kierowców.
Kampania społeczna „Bez chemii na drodze”
Niestety sama wiedza, jak zapobiegać negatywnym zachowaniom na drodze nie wystarczy. Potrzeba nieustannej edukacji i podnoszenia świadomości społeczeństwa na temat skutków prowadzenia pojazdów pod wpływem substancji psychoaktywnych. Te cele ma realizować kampania społeczna „Bez chemii na drodze”, zainicjowana przez Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii oraz Fundację Poza Schematami, prowadzona w ramach Narodowego Programu Zdrowia.
Artykuł powstał na podstawie konferencji prasowej „Uwaga! Narkotyki za kierownicą” zorganizowanej w ramach kampanii społecznej „Bez chemii na drodze”.