Czarnuszka, znana także jako czarny kmin, to niepozorna roślina o udowodnionych właściwościach prozdrowotnych i farmakologicznych. Znana i wykorzystywana od wieków znajduje zastosowanie w medycynie tradycyjnej jako środek leczniczy na wiele dolegliwości. Z kolei olej z czarnuszki może być stosowany do użytku wewnętrznego oraz zewnętrznego. Świetnie wspomaga pracę układu pokarmowego i łagodzi alergiczne dolegliwości. Dlaczego jeszcze warto na dłużej zaprzyjaźnić się z czarnuszką?
[aktualizacja: 01’2022]
Czarnuszka siewna (Nigella sativa), znana także jako czarnuszka ogrodowa lub czarny kmin, rośnie we wielu krajach świata. W krajach muzułmańskich uważana jest za jeden z najważniejszych środków leczniczych. Czarny kmin łagodzi dolegliwości astmy, zapalenia oskrzeli, reumatyzmu, a także zwalcza stany zapalne.
Czarnuszka wspomaga terapię chorób układu oddechowego, poprawia funkcjonowanie żołądka, jelit i nerek. Usprawnia krążenie oraz korzystnie wpływa na system immunologiczny. Ponadto poprawia samopoczucie oraz funkcjonowanie całego organizmu.
Czarnuszka ma właściwości moczopędne oraz obniżające ciśnienie i poziom cukru we krwi. Zapobiega rozwojowi cukrzycy, wykazuje aktywność przeciwnowotworową, immunomodulującą, przeciwbólową, przeciwbakteryjną, przeciwzapalną i przeciwutleniającą.
Jakie wartości odżywcze znajdziemy w czarnuszce?
Czarnuszka stanowi bogate źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych – linolowego i linolenowego. Nasiona czarnego kminu zawierają wiele zidentyfikowanych związków aktywnych, a badania potwierdzają obecność białek, alkaloidów, saponin, flawonoidów oraz olejku eterycznego.
Czarnuszka jest źródłem witamin i składników mineralnych:
- witaminy E,
- witamin z grupy B,
- karotenów,
- wapnia,
- magnezu,
- potasu,
- cynku,
- żelaza,
- selenu.
Olej z czarnuszki może być stosowany do użytku wewnętrznego oraz zewnętrznego. Wspomaga pracę układu pokarmowego i łagodzi alergiczne dolegliwości.
Warto wiedzieć, że skład oleju różni się w zależności od pochodzenia rośliny. Jednak we wszystkich olejach najistotniejszymi związkami czynnymi są: tymochinon, ditymochinon, p-cymen, karwakrol, 4-terpineol, t-anetol, α-pinen i tymol. Olejek z czarnuszki zawiera także karwon, limonen i cytronelol.
Tymochinon wykazuje działanie przeciwdrgawkowe, przeciwutleniające, przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze.
W olejkach zawarte są pentacykliczne saponiny tritrtpenowe m.in.: α-hederyna o prawdopodobnym działaniu przeciwnowotworowym. Ponadto w czarnuszce obecne są związki steroidowe, głównie α-sitosterol oraz stigmasterol, czyli sterole roślinne obniżające poziom cholesterolu i mające działanie antyoksydacyjne.
Olej z czarnuszki w leczeniu pacjentów onkologicznych
Czarnuszka zapobiega rozwojowi komórek nowotworowych i wykazuje silne działanie przeciwzapalne. Korzystnie wpływa na organizm i poprawia jego funkcjonowanie. Dzięki zawartości tymochinonu czarnuszka jest naturalnym przeciwutleniaczem.
Wyniki badań naukowych potwierdzają, że olej z czarnuszki hamuje rozwój nowotworu ułatwiając usuwanie komórek nowotworowych, a także wspomaga procesy naprawcze zachodzące w całym organizmie.
Co więcej, czarnuszka zatrzymuje syntezę kwasów nukleinowych i korzystnie wpływa na cykl komórkowy. Hamuje powstawanie nowych naczyń krwionośnych oraz rozsiew nowotworu. Czarny kmin pobudza czynności limfocytów, a także stymuluje syntezę cytokin.
Czarny kmin wspomaga terapię onkologiczną.
Czarnuszka ma również udowodnione działanie ochronne i zapobiegające skutkom ubocznym radioterapii. Badania wykazują, że po podaniu czarnuszki i ekspozycji na pojedyncze dawki promieniowania jonizującego zmniejsza się poziom markerów stresu oksydacyjnego!
Czarnuszka kontra cukrzyca
Tymochinon, który stanowi nawet 40% oleju eterycznego z czarnuszki obniża poziom stresu oksydacyjnego i zwalcza komórki rakowe. Utrzymuje integralność komórek trzustkowych, korzystnie wpływa na regenerację i poliferację β-komórek trzustki oraz poprawia obwodowy metabolizm glukozy.
Badania dowodzą, że codzienne spożywanie dwóch gram czarnuszki skutecznie obniża poziom glukozy we krwi!
Olejek eteryczny i tymochinon zwiększają także wydzielanie insuliny, a zawarta w czarnym kminie kwercetyna skutecznie zwiększa zawartość glikogenu w wątrobie oraz reguluje gęstość cukru we krwi.
Czarnuszka korzystnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy!
Nasiona czarnuszki wpływają na częstotliwość akcji serca oraz jego kurczliwość, a zawarty w nich olejek eteryczny obniża ciśnienie. Olej z czarnuszki powoduje także wzrost poziomu erytrocytów, białych komórek oraz zwiększa objętość krwinek w badaniu HCT. Badania dowodzą, że tymochinon chroni przed rozwojem miażdżycy i choroby naczyniowej.
Czarny kmin chroni serce i poprawia funkcjonowanie układu krwionośnego!
Roślina, dzięki kwasom omega-3 i omega-6, obniża poziom cholesterolu, co pozwala wyeliminować ryzyko zawału, chorób serca oraz utrzymuje prawidłowy poziom ciśnienia tętniczego.
Czarnuszka – środek przeciwbakteryjny, przeciwwirusowy i przeciwgrzybiczy
Czarnuszce przypisuje się działanie przeciwbakteryjne dzięki zawartości tymochinonu, który wykazuje potwierdzone właściwości przeciwbakteryjne oraz wspomaga działanie antybiotykoterapii. Nasiona są źródłem związków wykorzystywanych w leczeniu grzybiczych zakażeń skórnych.
Wyniki badań pokazują, że olejek eteryczny, tymochinodron i ditymochinon uniemożliwiają rozwój bakterii patogennych.
Olejek eteryczny hamuje wzrost drobnoustrojów w jelitach!
Ponadto olejek eteryczny zawarty w nasionach czarnuszki ma udowodnione właściwości przeciwgrzybicze – już po trzech dniach stosowania skutecznie hamuje rozwój grzybów.
Olejek z czarnuszki w aromaterapii
Nasiona czarnuszki zawierają olej tłusty, który w 85% składa się z nienasyconych kwasów tłuszczowych. W swoim składzie mają także olejek lotny, białko, alkaloidy, flawonoidy i saponiny.
Nasiona czarnuszki działają przeciwzapalnie, antyoksydacyjnie, przeciwbakteryjnie, przeciwwrzodowo I przeciwcukrzycowo.
Olejek z nasion czarnuszki chroni także przed toksycznym wpływem niektórych leków na nerki. Nasiona czarnuszki znajdują zastosowanie w medycynie naturalnej. Służą jako lekarstwo na schorzenia alergiczne, cukrzycę, wspomagają leczenie nadciśnienia, zwalczają dolegliwości żołądkowo-jelitowe i łagodzą stany zapalne. Nasiona wykorzystuje się również w terapii chorób autoimmunologicznych takich jak reumatyzm i toczeń oraz pomagają zwalczać zmiany trądzikowe i łuszczycowe.
Nasiona z czarnuszki wspomagają leczenie chorób układu oddechowego, są lekarstwem na przeziębienia, uporczywy kaszel czy zapalenie oskrzeli. Ponadto zapobiegają nawracającym infekcjom.
Zajrzyj także do naszego działu: AROMATERAPIA
Olejek eteryczny – broń przeciw pasożytom
Olejek eteryczny znajdujący się w nasionach z czarnuszki ma właściwości przeczyszczające. Wspomaga perystaltykę jelit, dzięki czemu uniemożliwia przyczepianie się larw tasiemca do ścian i powoduje jego wydalenie z organizmu.
Czarnuszka wzmacnia florę bakteryjną, będącą naturalną ochroną przed pasożytami.
Badania dowodzą, że olejek eteryczny oraz tymochinon poprawiają funkcjonowanie wątroby i układu odpornościowego, upośledzonych na skutek zakażenia przywrą żylną.
Jeśli interesuje Cię temat zakażeń pasożytniczych, zajrzyj do artykułu: Glista ludzka, owsiki, lamblia, tasiemce – te pasożyty atakują najczęściej!
Czarnuszka w kuchni i kosmetyce – zastosowanie
Czarnuszka znajduje zastosowanie w kuchni dzięki licznym właściwościom. Jej smak przypomina świeżo zmieloną kawę i pieprz.
Nalewka z nasion czarnuszki leczy niestrawność, brak apetytu i biegunkę.
Palone nasiona dodają potrawom wyrazistości i powstrzymują wymioty. Warto wiedzieć, że są składnikiem wielu przypraw, m.in. garam masala. Czarny kmin ma także korzystny wpływ na urodę. Olej z czarnuszki przyspiesza wzrost włosów i paznokci, wspomaga leczenie łupieżu i zapobiega łysieniu. Nakładany na włosy doskonale ja nawilża, poprawia wygląd oraz nadaje elastyczność i blask.
Olej z czarnuszki wspomaga regenerację skóry, łagodzi jej swędzenie i zwalcza uciążliwe dolegliwości skórne takie jak trądzik.
Warto stosować czarnuszkę przez cały rok i włączyć ją do codziennej diety, aby usprawnić funkcjonowanie organizmu oraz poprawić wygląd skóry, włosów i paznokci.
Bibliografia
- Magdalena Borusiewicz, Zbigniew Janeczko, Nigella sativa L. – roślinny surowiec o właściwościach plejotropowych.
- Tadeusz Wolski, Agnieszka Najda, Katarzyna Wolska-Gawron, Czarnuszka damasceńska (Nigella damascena L.) – zawartość i skład lipidów oraz olejku występującego w nasionach.
- Dorota Mańkowska, Wiesława Bylka, Nigella sativa L. – związki czynne, aktywność biologiczna.