Dieta w chorobie nowotworowej i właściwe odżywianie jest jednym z istotnych czynników wspierających leczenie oraz poprawiających tolerancję na radio- i chemioterapię. Dlaczego pacjenci onkologiczni powinni korzystać z pomocy dietetyka?

[aktualizacja: 08’2020]

Dieta w leczeniu chorób nowotworowych. Jaką rolę pełni dietetyk?

Dr Dominika Mękal specjalizuje się w żywieniu w chorobach nowotworowych, a także m.in. w niedożywieniu, cukrzycy, chorobach nerek, serca, tarczycy, żywieniu dzieci i kobiet w ciąży. Prowadzi również indywidualne konsultacje odnośnie właściwego odżywiania w trakcie radioterapii oraz chemioterapii. Leczeniem żywieniowym w chorobach nowotworowych dr Mękal zajęła się, gdy zachorował jej tata.

„Osobiście byłam zaangażowana w walkę z tą chorobą. Widziałam, jak podwyższony katabolizm potrafi zmieniać ciało chorego podanego intensywnemu leczeniu nowotworowemu. I to bardzo szybko, nawet pomimo spożywania posiłków, zmniejsza się masa oraz skład ciała!”– mówi dr Mękal.

Pacjenci często muszą borykać się sami z powikłaniami. Na oddziałach rzadko można szukać wsparcia u dietetyka. Pacjenci z nowotworami głowy i szyi poddani radioterapii mają kłopoty np. z przyjmowaniem pokarmów kwaśnych. Często jedzenie wywołuje u nich ból. Podobnie jest z osobami po przeszczepach w obrębie twarzy i ust. Bezpośrednio po operacji występują problemy z otwieraniem ust, przyjmowaniem pokarmu, często jedzenie sprawia wiele trudności.

Pacjenci onkologiczni powinni przejść na płynną dietę. Zaleca się im spożywanie lekkich produktów oraz wybieranie dań niezbyt gorących, ale nie zimnych. Powinni także unikać pikantnych posiłków.

W trakcie radioterapii pacjenci powinni unikać pewnych grup produktów, w tym: potraw ciężkostrawnych, surowych warzyw, owoców, surowego mleka. Natomiast chorzy często, zanim trafią do mnie, spożywają bardzo duże ilości tych produktów w trakcie radioterapii. Nierzadko są zdziwieni, gdy o tym słyszą – podkreśla dr Mękal.

Dietetyk pomaga pacjentowi w doborze oraz utrzymaniu diety, która pełni kluczową rolę w procesie leczenia!

Dr Dominika Mękal regularnie spotyka się z chorymi i ich rodzinami w Centrum Radioterapii Amethyst. Doradza, jak układać pełnowartościową dietę uwzględniającą samopoczucie, obecny stan i potrzeby organizmu pacjenta. Okazuje się, że prawie każdy z nich miał jakiś problem związany z przyjmowaniem pokarmów!

Najczęściej z pomocy dr Mękal korzystają kobiety walczące z nowotworami szyjki macicy oraz piersi, poddawane radioterapii oraz chemioterapii.

Dieta a nowotwór. Ciężkie niedożywienie to ogromny problem chorych!

U części pacjentów w trakcie leczenia rozwija się ciężkie niedożywienie spowodowane brakiem apetytu lub smaku. Choroby nowotworowe i stosowane leczenie zwiększają zapotrzebowanie na energię. Jeśli nie jest odpowiednio uzupełniane, prowadzi do szybkiego spadku masy ciała i utraty masy mięśniowej.

Dla chorego oznacza to nie tylko mniej sił do walki z nowotworem i większe ryzyko infekcji. To również gorsze rokowania, ale także wiele powikłań i dłuższy pobyt w szpitalu.

UWAGA! Według danych National Cancer Institut nawet 40% chorych umiera nie z powodu choroby nowotworowej, a z niedożywienia! Inne raporty prognozują, że w 2020 roku u co czwartej osoby może wystąpić nowotwór! Według Dominiki Mękal kluczowa jest zarówno profilaktyka, jak i jak najszybsze zdiagnozowanie chorych zagrożonych niedożywieniem lub pacjentów już niedożywionych. Pozwoli to polepszyć jakość życia pacjentów, zmniejszyć ryzyko powikłań i śmiertelność oraz ograniczyć koszty leczenia.

Przeczytaj także: Psychoonkolog – potrzebne wsparcie dla każdego chorego onkologicznie!

dieta w chorobie nowotworowej

Dieta w chorobie nowotworowej – zalecenia żywieniowe dla chorych

Najważniejsze rady dla pacjentów z chorobą nowotworową od dr Dominiki Mękal:

  • zawsze należy podchodzić do chorego indywidualnie. Każda osoba może borykać się z innymi problemami żywieniowymi, brakiem apetytu, suchością w jamie ustnej, biegunkami, zaparciami i wzdęciami. Bardzo ważny jest odpowiedni dobór pewnych produktów i ograniczenie tych, które mogą nasilać te dolegliwości. To sedno wspomagania żywieniowego chorych podanych intensywnemu leczeniu nowotworowemu.
  • dieta pacjentów onkologicznych powinna być wysokokaloryczna i wysokobiałkowa. Warto zwiększyć ilość produktów, które są źródłem pełnowartościowego białka, takich jak jaja, przetwory mleczne i chude ryby. Osoby nietolerujące mleka powinny zastępować je w diecie fermentowanymi produktami mlecznymi, tj. jogurtami i serami. Z kolei pacjenci, którzy źle czują się po zjedzeniu surowych warzyw i owoców, powinny spożywać je pod postacią produktów gotowanych i musów lub formie pieczonej. Ważne, aby nie wykluczać ich ze swojej diety!
  • jeśli pacjenci borykają się z utratą apetytu i spadkiem masy ciała, powinni starać się w małej porcji posiłku dostarczyć sporą ilość kalorii. Można to uzyskać poprzez dodawanie do zup np. masła, dobrej jakości oleju, jogurtu, śmietany. Istotne jest, aby wyeliminować z diety tłuste i smażone produkty, które bardzo długo trawią się w przewodzie pokarmowym.
  • chorzy powinni starać się spożywać około PIĘCIU POSIŁKÓW DZIENNIE, które muszą mieć odpowiednią konsystencję. Część chorych na nowotwory głowy i szyi nie jest wstanie spożywać posiłków w formie stałej. U osób mających trudności z przyjmowaniem posiłków doustnie oraz u chorych, u których w krótkim czasie dochodzi do szybkiej utraty masy ciała,  należy rozważyć żywienie drogą dojelitową lub pozajelitową. Ma to na celu zmniejszenie ryzyka rozwoju niedożywienia.

Dieta w chorobie nowotworowej powinna być zróżnicowana, ale dopasowana do stanu, samopoczucia, potrzeb i możliwości chorego. Dietetyk pomaga w dobrze odpowiedniego jadłospisu i sposobu żywienia, co ma kluczowe znaczenie dla przebiegu leczenia.

Przeciwutleniacze w diecie chorych na raka!

Istnieje gama produktów żywieniowych, które zawierają duże ilości przeciwutleniaczy. Ich spożycie zmniejsza ryzyko rozwoju choroby nowotworowej lub nawrotu (kapustowate, rośliny czosnkowe, zielona herbata, owoce i warzywa).

Wysokie spożycie niektórych produktów lub braki w diecie innych ma działanie karcynogenne, czyli zwiększające ryzyko rozwoju nowotworu.

Wiemy na przykład, że spożywanie małej ilości błonnika pokarmowego jest istotnym czynnikiem rozwoju nowotworu jelita grubego, często występującego u  mężczyzn po 45. roku życia. Dlatego tak istotne jest dbanie o prawidłową dietę, także przez osoby zdrowe, w czym może pomóc dietetyk!

Więcej o rodzajach nowotworów, sposobach ich leczenia oraz wsparciu pacjentów onkologicznych przeczytasz i posłuchasz w naszym dziale: NOWOTWORY, WALKA Z RAKIEM.

Dr Dominika Mękal – absolwentka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Doświadczenie w zawodzie zdobyła pracując m. in. w Klinice Chorób Wewnętrznych i Gastroenterologii Szpitala MSWiA, w Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Onkologicznej Szpitala SPCKK oraz w Instytucie – Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka. Przez 6 lat prowadziła także indywidualne poradnictwo dietetyczne. Wielokrotnie wyróżniana za wkład w rozwój dietetyki m.in. przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Polskie Towarzystwo Żywienia Pozajelitowego, Dojelitowego i Metabolizmu. Jest nie tylko autorką licznych publikacji naukowych i ekspertem ds. żywienia, ale także wykładowcą Medycznego Centrum Kształcenia Podyplomowego Uniwersytetu Jagiellońskiego i Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Źródło: inf. prasowa Amethyst Radiotherapy

4 KOMENTARZE

  1. Piszę z propozycją współpracy, proszę się zapoznać z moją wiedzą, wszystko jest na stronie-internetowej, a raka leczę od razu bardzo szybko.

    Jerzy Pawlik

  2. Szanownej Pani Dietetyk nie chce się przyjechać na umówioną 2 tygodnie temu wizytę pacjentki onkologicznej, o czym informuje dzień przed wizytą. Bo jest jedyną pacjentką.
    Pewnie, bo człowiek nie potrzebuje specjalistycznej diety w walce z nowotworem, a kolejna zapronowana wizyta za dwa tygodnie. Jasne, im później, tym lepiej, nikomu się nie śpieszy.
    Z całym szacunkiem ale kiepsko jak na człowieka, a co dopiero lekarza.

    Pozdrawiam.

Zapytaj lub skomentuj:

Napisz komentarz
Podaj swoje imię