Wiele kobiet boi się porodu i towarzyszącemu mu bólu. Nie wiedzą, że można go skutecznie łagodzić przy wykorzystaniu dostępnych i znanych położnym metod niefarmakologicznych. Jedną z takich metod jest hipnoporód, jeszcze mało popularny w Polsce, za to z powodzeniem wykorzystywany w innych krajach. Opowiada o tym Joanna Mróz, fizjoterapeutka uroginekologiczna pracująca w Szpitalu Świętej Rodziny w Warszawie, wieloletni wykładowca Szkoły Rodzenia i członek Polskiego Towarzystwa Uroginekologicznego.
aktualizacja: 08’2021
Niefarmakologiczne metody łagodzenia bólu okołoporodowego mają tę zaletę, że działają wyłącznie z korzyścią dla kobiet, nie narażając ich na działania niepożądane. Dlatego dobrze byłoby, aby przyszłe mamy znały te sposoby i mogły je zastosować na sali porodowej. Do tego typu metod należą m.in. hipnoporód, masaże rozluźniające, świadomy oddech, immersja wodna, kinezjotaping. Położne mają wiedzę i doświadczenie pozwalające na odpowiednie przygotowanie kobiety i jej partnera do świadomego porodu, warto to wykorzystywać.
Hipnoporód, czyli poród w stanie głębokiego relaksu
Hipnoporód jest metodą łagodzenia bólu okołoporodowego z powodzeniem wykorzystywaną w innych krajach. W Wielkiej Brytanii dostępne są studia magisterskie, podczas których można nabyć wiedzę i umiejętności prowadzenia terapii w hipnozie. W Polsce jest to nadal temat raczkujący, chociaż coraz bardziej popularny. Najczęściej stosują go doule, ale również położne powoli zaczynają przekonywać się do tej formy łagodzenia bólu u rodzącej.
Zaletą hipnoporodu jest to, że nie ma ku niemu przeciwskazań ani nie obserwujemy skutków ubocznych. Jest to metoda całkowicie bezpieczna dla matki i dla dziecka.
Metodę hipnoporodu może zastosować każda kobieta, zarówno rodząca naturalnie, jak i metodą cesarskiego cięcia (o czym szerzej w podcaście).
Przygotowanie do hipnoporodu
Ciężarna, która chciałaby zastosować metodę podczas porodu, powinna się do tego świadomie przygotować. W tym celu organizowane są specjalne warsztaty, podczas których specjalista od hipnoporodu uczy ciężarną, jak również osobę, która będzie uczestniczyła w porodzie specjalnych technik świadomego wprowadzania w stan głębokiego relaksu.
Na pewno trudniej będzie zastosować metodę osobom, które na codzień odczuwają potrzebę sprawowania kontroli nad wszystkim i z dużym poziomem wewnętrznego stresu. Im będzie ciężej wejść w stan hipnozy, która jest świadomym odpuszczeniem sobie i pozwoleniem na bycie w relaksie. Nie jest to jednak niemożliwe.
Na początku najważniejsze jest nauczenie kobiety spokojnego, głębokiego, bardzo świadomego oddechu i kontaktu z własnym ciałem.
Podczas hipnoporodu osoba towarzysząca rodzącej wypowiada pewne, wcześniej ustalone słowa i sekwencje słów, które pozwalają kobiecie wejść w stan głębokiego relaksu i spokoju. To powoduje, że nawet jeśli wystąpią pewne komplikacje podczas porodu lub zakończy się on ostatecznie cesarskim cięciem, kobieta nie będzie miała poczucia, że coś poszło nie po jej myśli. Odbierze poród jako udany.
Fitoterapia i aromaterapia
Zarówno zioła, jak i dobrej jakości, naturalne olejki eteryczne stanowić mogą świetne wsparcie dla ciężarnej (i pośrednio dla dziecka również), chociażby podczas infekcji, jak i samego porodu. W niektórych szpitalach rodząca może bez problemu skorzystać z aromaterapii, bowiem na sali porodowej dostępne są dyfuzory i olejki eteryczne (np. w warszawskim Szpitalu Solec). Jest cała gama olejków, które mają działanie relaksujące i odprężające. Nawet, gdy nie dysponujemy dyfuzorem, możemy zakropić kilka kropelek na pieluszkę, wachlarz i wachlować rodzącą w momencie, gdy o to poprosi. Położne chętnie korzystają z tych metod i polecają je rodzącym.
W tym artykule szerzej piszemy o bezpiecznym stosowaniu olejków eterycznych w ciąży >>> Olejki eteryczne w ciąży i w połogu. Przewodnik bezpiecznego stosowania.
Masaże rozluźniające
Masaż odcinka lędźwiowo-krzyżowego, mięśni pośladkowych, stawów krzyżowo-biodrowych, czy tzw. czworoboku Michaelisa przynoszą kobiecie dużą ulgę podczas porodu. Może je wykonywać zarówno położna, jak i osoba towarzysząca ciężarnej, jeśli zostanie tego wcześniej nauczona.
Dużą ulgę przynosi także kontrucisk kości krzyżowej, który wykonuje się w szczycie skurczu na kość krzyżową rodzącej. Położna, doula lub osoba towarzysząca kładą dłoń na dłoni na kości krzyżowej rodzącej i uciskają jednostajnie (wykorzystując ok. 20% swojej siły) na kość w czasie szczytu trwania skurczu. Daje to dużo ciepła i rozluźnia obolałą kość krzyżową.
Na sali porodowej można wykorzystywać też piłeczki do tenisa lub takie specjalnie przeznaczone do masażu, jak również szczotki do masażu z miękkim włosiem.
Świadomy oddech
Wcześniej już wspominaliśmy, że świadomy oddech jest bardzo ważny przy hipnoporodzie, bo pozwala kobiecie odprężyć się i wejść w kontakt z własnym ciałem.
Nawet jeśli ciężarna nie rodzi przy wykorzystaniu metody hipnoporodu, warto aby nauczyła się świadomego oddychania. Nie mówimy tutaj o sztucznej nauce oddychania do porodu, bo jest to już przestarzała metoda. Nie ma tak dużego znaczenia, czy jest to oddychanie torem piersiowym, przeponowym czy też innym. Bardziej chodzi o to, aby oddech był spokojny, świadomy i żeby kobieta nie wpadała w błędne koło bólowe.
Hipnoporód i inne sposoby łagodzenia bólu okołoporodowego. Podcast do posłuchania
Zachęcamy do wysłuchania podcastu, z niego dowiesz się jeszcze o innych, nie wymienionych w artykule metodach łagodzenia bólu porodowego.
