Na całym świecie lawinowo wzrasta ilość osób cierpiących na nadwagę i otyłość. Problem coraz częściej dotyczy dzieci, co stanowi jeden z najpoważniejszych zagrożeń zdrowotnych współczesnego świata. Do niedawna uważano, że jedyną przyczyną powstawania nadwagi i otyłości jest mało aktywny styl życia oraz nieprawidłowe nawyki żywieniowe. Ostatnio jednak coraz częściej mówi się, że istotną rolę w procesie ich rozwoju może odgrywać mikrobiota jelitowa!
[aktualizacja: 09’2021]
Funkcje mikrobioty jelitowej
Zwrócono uwagę, że skład mikrobioty jelitowej, może być czynnikiem wpływającym na bilans energetyczny organizmu. Co więcej, może również sprzyjać gromadzeniu tłuszczu w komórkach.
Nasza mikrobiota jelitowa w zależności od osoby waży około 1,5-2 kg, a bakterie bytujące w naszych jelitach pełnią wiele funkcji:
- wspomagają procesy trawienia,
- wpływają na nasz metabolizm,
- odżywiają nabłonek jelita,
- odpowiadają za odporność.
Badacze zastanawiają się, czy bakterie jelitowe mogą wpływać na bilans energetyczny gospodarza. Coraz częściej przeprowadza się badania na modelach zwierzęcych, mające na celu udzielenie odpowiedzi na pytanie: czy rzeczywiście bakterie jelitowe mają wpływ na masę ciała i metabolizm gospodarza?
W takich badaniach wykorzystuje się myszy germ free (GF) ze sterylnym przewodem pokarmowym. W jednym z eksperymentów, myszom GF przeszczepiono bakterie odpowiednio z jelita otyłych myszy oraz z jelita myszy o prawidłowej masie ciała. Obie grupy myszy otrzymywały identyczny pokarm i płyny. Obserwacje wykazały, że myszy GF z przeszczepioną mikrobiotą od myszy z nadmiarem masy ciała, stały się otyłe. Badanie pokazało, że może istnieć związek pomiędzy mikrobiotą jelitową a otyłością [1].
Sprawdź również: Nadwaga i otyłość u dzieci – poznajcie fakty!
Mikrobiota jelitowa i jej skład u osób szczupłych oraz otyłych
Jak to wygląda u ludzi? Osoby szczupłe mają inny skład mikrobioty jelitowej, niż te z nadmierną masą ciała. Badanie przeprowadzone przez Ley’a i wsp., obejmujące 15 osób otyłych, wykazało obniżoną liczebność bakterii z rodzaju Bacteroidetes oraz podwyższoną liczebność Firmicutes w ich mikrobiocie jelitowej [2].
Zaznaczyć należy, że same zmiany w mikrobiocie jelitowej nie są jedyną przyczyną powstawania otyłości. Głównym powodem takiego stanu jest nasza nieprawidłowa dieta, która prowadzi do zaburzeń składu mikroorganizmów. Dopiero te dysproporcje przyczyniają się do problemów z masą ciała.
W jaki sposób możemy pomóc naszej mikrobiocie jelitowej?
Dieta ma największy wpływ na bioróżnorodność naszej mikrobioty. Jednak czy stosowane przez nas diety są odpowiednie dla naszych bakterii? Przede wszystkim, aby odżywić naszą mikrobiotę powinniśmy zastosować dietę bogatą w prebiotyki.
Prebiotyki to składniki pokarmowe oporne na działanie enzymów trawiennych w przewodzie pokarmowym, które korzystnie oddziałują na stymulację wzrostu bakterii w okrężnicy. Prebiotyki, np. skrobię oporną, znajdziemy w szparagach, karczochach, niedojrzałych bananach, schłodzonych ziemniakach, makaronie i ryżu. Dodatkowo możemy również włączyć celowaną probiotykoterapię.
Badania pokazują, że suplementacja bakteriami probiotycznymi może mieć wpływ na masę ciała, profil lipidowy, stan zapalny oraz poziom glukozy i insuliny.
Ciekawym przykładem jest badanie przeprowadzone przez Kadooka i wsp. w którym osobom z nadwagą podawano probiotyk zawierający Lactobacillus gasseri SBT2055 (LG2055). Po zastosowaniu tego preparatu zaobserwowano zmniejszenie masy ciała oraz innych parametrów związanych z nadwagą w porównaniu z osobami otrzymującymi placebo [3].
W celu indywidualnego doboru probiotykoterapii możemy wykonać badanie mikrobioty jelitowej. Badanie kału pozwala określić ilościowo wskaźnikowe drobnoustroje występujące w jelicie grubym: bakterie oraz grzyby. Taki wynik badania pozwala dobrać celowany sposób leczenia probiotycznego, który będzie odpowiedni dla indywidualnego profilu mikrobioty pacjenta.
Zobacz również: Mikrobiota jelitowa. Jakie działania jej szkodzą, prowadząc do dysbiozy?
Bibliografia
1. Turnbaugh P.J., Ley R.E., Mahowald M.A. i wsp. An obesity-associated gut microbiome with increased capacity for energy harvest. Nature 2006; 444: 1027–1031.
2. Ley E, Turnbaugh J, Klein S, Gordon I. Microbial ecology: human gut microbes associated with obesity. Nature, 2006, 444: 1022-1023
3. Kadooka Y, Sato M, Imaizumi K i wsp. Regulation of abdominal adiposity by probiotics (Lactobacillus gasseri SBT2055) in adults with obese tendencies in a randomized controlled trial. Eur J Clin Nutr, 2010, 64:636-643
