Wiele kobiet boi się dotykać świeżej blizny po cesarskim cięciu. Młodym mamom wydaje się, że zbyt wczesna ingerencja może spowodować rozejście się rany. Czy słusznie? Jak powinna wyglądać prawidłowa pielęgnacja rany po cesarskim cięciu, czemu służy mobilizacja blizny i jakie efekty przynosi? Na te i inne pytania odpowiada Joanna Mróz, fizjoterapeutka uroginekologiczna pracująca w Szpitalu Świętej Rodziny w Warszawie, wieloletni wykładowca Szkoły Rodzenia i członek Polskiego Towarzystwa Uroginekologicznego.  [aktualizacja: 01’2022]

Kiedy istnieją wskazania do cesarskiego cięcia?

W Polsce cesarskie cięcie planowane wykonuje się ze wskazań tzw. matczynych, do których należą:
  1. cukrzyca ciążowa,
  2. ciężkie wady kręgosłupa i miednicy,
  3. odklejanie się siatkówki oka,
  4. rozpoznana tokofobia.
Operacyjne rozwiązanie ciąży „na cito” wykonywane jest, kiedy istnieje zagrożenie dla życia matki lub dziecka.

Etapy gojenia się rany po cesarskim cięciu

Pozostałością po cesarskim cięciu jest rana, która z czasem przeobraża się w bliznę. To zjawisko zachodzi fazami. Warto poznać etapy gojenia się rany pooperacyjnej, aby móc ją prawidłowo pielęgnować. Pierwsza faza gojenia rany to faza zapalna, która trwa około 2-5 dni po operacji. Następna faza trwa dłużej, bo około 6-8 tygodni – obserwujemy wtedy rozrost blizny, a w końcowej fazie przez około 0,5-2 lata po operacji blizna przebudowuje się i modeluje.

Pielęgnacja rany po cesarskim cięciu

Pielęgnacja i higiena rany po cesarskim cięciu jest niezwykle istotna i ma wpływ na ogólne samopoczucie i zdrowie młodej mamy.

Wszystkich informacji powinien udzielić lekarz przy wypisie, ale warto aby każda kobieta znała ogólne zasady. Bezpośrednio po cesarskim cięciu kobieta ma założony jałowy opatrunek, który należy chronić przed zamoczeniem. W przypadku, gdyby doszło do kontaktu z wodą, opatrunek należy zmienić. W trzeciej dobie od operacji opatrunek już nie jest potrzebny, ponieważ ogranicza dopływ powietrza do rany – należy go zdjąć, a ranę należy delikatnie umyć hipoalergicznym mydłem, a następnie delikatnie osuszyć jednorazowym ręcznikiem, wycierając ją punktowo. Zalecana jest pielęgnacja rany na sucho. Na początku warto zrezygnować z tradycyjnej bielizny, żeby nie uciskać, ani nie podrażniać rany – świetnie sprawdzą się jednorazowe, siateczkowe majtki poporodowe. Później warto zdecydować się na wysokie bawełniane majtki, luźne i przewiewne stroje, tak aby blizna nie była uciskana ani drażniona.

Wiele kobiet zastanawia się kiedy będzie mogło zacząć stosować preparaty na bliznę. Przy wątpliwościach warto skonsultować się z lekarzem, położną lub fizjoterapeutą. Blizna powinna być zamknięta, bez sączących się płynów i krwi, bez stanu zapalnego.

WAŻNE! W miejscu rany kobieta może nie mieć czucia – to efekt przecięcia nerwów. Przez pewien czas może odczuwać mrowienie, czy też drętwienie. U wielu kobiet nie ma również czucia podskórnego, czyli nie czują czy pojawia się ból i komplikacje. Dlatego należy codziennie oglądać ranę po cesarskim cięciu przed lustrem.

Co powinno zaniepokoić kobietę?

Zawsze niepokojący jest ropny wyciek lub gorączka – świadczą o tym, że doszło do zakażenia. Należy wtedy natychmiast zgłosić się do lekarza, który przepisze antybiotyk.

W przypadku karmienia piersią lek powinien zostać dobrany na bazie Klasyfikacji Prof. Hale’a z Leksykonu Leków Laktacyjnych – tak, aby był bezpieczny w czasie karmienia piersią.

Czasami niezbędne jest założenie opatrunku z drenem, który odprowadza wydzielinę na zewnątrz. Jeśli tak się stanie, to co 2-3 dni należy zgłaszać się do położnej na zmianę opatrunku. To może Cię zainteresować: Blizny patologiczne, czyli jak poznać, że z blizną jest coś nie tak?

Prawidłowy wygląd blizny po cesarce.

Prawidłowa blizna powinna być jasna „perłowa” i płaska, czyli niewystająca poza obszar skóry. Blizna czerwona, powodująca świąd, ból, uniesiona ponad obszar skóry, wychodząca poza obszar cięcia powinna zostać skonsultowana ze specjalistą.

Równie ważne z tym jak wygląda blizna na zewnątrz jest to, co się dzieje od wewnątrz, czyli pod skórą! Niestety, nawet jak blizna na pierwszy rzut oka wygląda prawidłowo to nie znaczy, że nie pojawiły się zrosty.

Zrosty są to włókniste połączenia pomiędzy tkankami, które powstają na skutek nieprawidłowego procesu gojenia.

Nad blizną ze zrostami może tworzyć się nawis skóry z tkanką podskórną, co często jest krępujące dla pacjentek. Do znacznie poważniejszych skutków należą:
  • ból brzucha, podbrzusza, miednicy,
  • bolesne miesiączki,
  • ból podczas stosunku,
  • wzdęcia, gazy i zaparcia,
  • bóle kręgosłupa lędźwiowego,
  • migreny,
  • bóle bioder.

Dlaczego mobilizacja blizny po cesarskim cięciu jest tak istotna?

Zaraz po porodzie lekarze i fizjoterapeuci zalecają głębokie oddychanie i szybkie przejście do pozycji wyprostowanej. Jeżeli kobieta nie przełamie lęku przed wyprostowaniem ciała, może pojawić się ból, a nawet tendencja do garbienia się w przyszłości! Od 6 do 8 godzin po cesarskim cięciu należy już wstawać z łóżka i nie bać się wyprostowania ciała.

Aby uniknąć zrostów pooperacyjnych, zaleca się wykonywać mobilizację blizny.

Pierwszym krokiem jest po prostu oswajanie się z blizną i zaakceptowanie tego, że tam jest. Już po ok 10 dniach można delikatnie opukiwać miejsce cięcia zimnymi opuszkami palców. Okolicę blizny można także szczotkować szczotką z naturalnego włosia już 4 tygodnie po cesarskim cięciu. Początkowo szczotkuje się tylko okolice blizny, co pobudza krążenie. Z czasem można także delikatnie szczotkować całą bliznę. Mobilizację profesjonalną można zacząć po upływie 6-8 tygodni po operacji w gabinecie fizjoterapeuty. To jest już m.in. głębsza praca z blizną w obrębie jamy brzusznej, a także praca z całym ciałem – ćwiczenia rozluźniające i rozciągające, których nie należy się obawiać. Warto  także zwrócić uwagę na rozciąganie okolicy lędźwiowej, pachwin oraz brzucha.

Mobilizacja polega na pracy z blizną na różnej głębokości i intensywności. Przesuwa się ją w różnych kierunkach, aby uruchomić skórę pokrywającą bliznę oraz głębiej położone tkanki.

Radioklinika | O drogi oddechowe możesz zadbać także z pomocą fizjoterapeuty!

Kiedy warto odwiedzić gabinet fizjoterapeuty?

Nawet estetyczną, gładką bliznę należy pokazać fizjoterapeucie, który oceni ją i zaplanuje proces rehabilitacji. Na początku sprawdzi jakość blizny, biorąc pod uwagę czy jest miękka czy twarda, czy przesuwa się, czy ogranicza inne rejony ciała. Oceniana jest także postawa ciała. Tutaj szczególną uwagę należy zwrócić na ustawienie miednicy w różnych osiach ciała oraz ramion i barków. Należy ocenić tor oddychania oraz wzorzec poruszania się pacjentki.

Na bazie wywiadu i badania fizjoterapeutycznego wykonywana jest mobilizacja blizny oraz dobierane są ćwiczenia, które pacjentka powinna wykonywać systematycznie w domu. Bywa, że zalecana jest zmiana pozycji do karmienia, tak aby unikać tzn. pozycji zamkniętej.

Sprawdź także: Fizjoterapia przed i po operacji – dlaczego wczesna rehabilitacja jest tak ważna?

Jakie efekty przynosi praca z blizną?

Dzięki mobilizacji blizny wydłuża się dystans i jakość chodzenia. Podczas wykonywania ruchu rana przestaje ciągnąć, to z kolei przywraca prawidłową postawę, w efekcie zmniejsza się ból pleców! Wiele kobiet ma bliznę „wciągniętą”, co zmienia sylwetkę podczas chodu. Garbią się, co przyczynia się do powstawania bólu pleców. Zmienia się postawa ciała i chód, co doprowadza do napięć w obszarze głowy, ramion, szyi, barków czy lędźwi, a to z kolei może być przyczyną natarczywych bólów głowy czy migreny.

Głębokie zrosty ograniczają ruchomość macicy, co skutkuje bolesnym i zaburzonym miesiączkowaniem.

Oprócz mobilizacji blizny warto także pamiętać o pracy z mięśniami dna miednicy i rehabilitacji kości krzyżowej. Ćwiczenia mogą być wykonywane samodzielnie lub w gabinecie fizjoterapeuty uroginekologicznego.

Mobilizacja blizny ważna także w kontekście kolejnej ciąży

Terapia starszych blizn pozwala na przygotowanie do kolejnej ciąży czy porodu. Poród siłami natury jest możliwy po cesarskim cięciu (a nawet po kilku cc), umożliwia to między innymi mobilizacja blizny. Rehabilitacja z fizjoterapeutą odbywa się co tydzień lub dwa, przy czym wykonuje się codzienne zalecenia w domu. Podczas wizyty w gabinecie pacjent może skorzystać również z innych form mobilizacji blizny na przykład z igłoterapii, rolowania wałkiem Lyapko, taśm KinezioTaping, czy masażu. Do masażu blizny zalecamy stosowanie specjalnych preparatów do tego stworzonych lub olei naturalnego pochodzenia.

Mobilizacja blizny. Posłuchaj podcastu

Bibliografia

    1. Dr n. med. Małgorzata Chochowska. KORE Fizjoterapia Specjalistyczna, Centrum Fizjoterapii i Terapii Manualnej w Swarzędzu. AWF w Poznaniu, ZWKF w Gorzowie Wielkopolskim, Zakład Rehabilitacji. Wyższa Szkoła Edukacji i Terapii w Poznaniu, Pracownia Terapii Manualnej i Masażu.
    2. Aktywność fizyczna zalecana we wczesnym połogu – Physical activity recommended in the early postpartum period Dorota Torbé, Anna Stolarek, Anna Lubkowska, Andrzej Torbé, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie, Studium Doktoranckie Wydziału Nauk o Zdrowiu, ul. Żołnierska 54, 71-210 Szczecin, Pomeranian J Life Sci 2016;62(3):53-56
    3. Effect of myofascial idtution therapy on post-c-section, more than one and a half years old. Pilot study.- Antonio Chemoro Censana.
    4. Postępowanie kinezyterapeutyczne u kobiey po operacjach ginekologicznych- Marian Majchrzycki, Katedra i Klinika Rehabilitacji Uniwesytetu Medycznego Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.
    5. Blizna skórna po cięciu cesarskim – możliwości fizjoterapeutyczne, mgr Agata Wawryków, dr n med. Paweł Wawryków, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie.

7 KOMENTARZE

  1. Dzien dobry jestem mama 7 miesięcznej dziewczynki i mialam cesarskie cięcie z tym ze moja blizna jest cały czas czerwona i sina jak powinna wyglądać blizna

  2. Dzień dobry, Mam ogromny problem z moją blizną. Miałam cc 25 lat temu i wtedy jedyną radę, którą dostałam, to opisywanie się bandażem elastycznym przez kilka miesięcy. Wszystko było ok. Ake teraz, od kilku lat, mam nawis skórny nad blizna. Nie potrafię sobie z tym poradzić. Co mam zrobić??

    • Pani Brato, myślę, że należy udać sie do specjalisty na mobilizację. Nawet z takimi „25 letnimi” bliznami da się pracować. Trzeba sprawdzić skąd jest ten nawis, czy są zrosty itd.

    • Pani Brato, myślę, że należy udać sie do specjalisty na mobilizację. Nawet z takimi „25 letnimi” bliznami da się pracować. Trzeba sprawdzić skąd jest ten nawis, czy są zrosty itd.

  3. Witam. Jestem 9 miesięcy po cesarskim cięciu. Blizna w dół jest nieruchoma, uczucie jakby była przyklejona, nadal pozostał lekki daszek. Czy jest szansa jeszcze to naprawić?

Zapytaj lub skomentuj:

Napisz komentarz
Podaj swoje imię