Olejek z drzewa herbacianego (Tea Tree Oil) – cenny prozdrowotny surowiec.

Na blogach i w książkach promujących ekologiczny styl życia olejek z drzewa herbacianego cieszy się niegasnącą popularnością. Kreowany jest jako alternatywa dla konserwantów, składnik dermokosmetyków oraz bezpieczny środek odkażający wykorzystywany w celach gospodarczych. Przyjrzyjmy się, czemu olejek ten zawdzięcza swoją popularność i czy jego właściwości są poparte badaniami.

aktualizacja 02’2021

Olejek z drzewa herbacianego i jego właściwości

Olejek z drzewa herbacianego (ang., Tea Tree Oil; TTO) pozyskiwany jest z liści i gałązek drzewa porastającego podmokłe rejony Australii oraz Nowej Zelandii – Melaleuca alterniflolia. Do produkcji olejku wykorzystywany jest surowiec uprawiany na specjalnych plantacjach. Zebrane pędy poddaje się destylacji z parą wodną, w wyniku czego uzyskuje się lotne mieszaniny metabolitów drzewa herbacianego.

Samo drzewo swoją nazwę zawdzięcza znanemu podróżnikowi J.Cookowi, na którego statkach przygotowywano przypominający herbatę napar z jego liści. Zapobiegano w ten sposób szalejącej epidemii szkorbutu. Również rdzenni mieszkańcy Oceanii stosowali od stuleci drzewo herbaciane jako cenny surowiec dezynfekujący rany.

Olejek z drzewa herbacianego (TTO) to ciemna, nierozpuszczalna w wodzie ciecz o intensywnym, a nawet drażniącym zapachu przypominającym terpentynę.

Do tej pory zidentyfikowano kilkadziesiąt składników olejku, a za jego właściwości w dużej mierze odpowiada obecność 1,8-cyneolu, alfa-terpinenu, limonenu, p-cymenu i terpinien-4-olu.

Skład olejku może różnić się proporcjami jego poszczególnych składników w zależności od odmiany, wieku, pory zbioru oraz położenia geograficznego plantacji.

Aktywność przeciwdrobnoustrojową olejek zawdzięcza terpinen-4-olowi, którego zawartość w dobrej jakości olejku nie powinna być mniejsza niż 30% oraz 1,8-cyneolowi, którego zwartość nie powinna z kolei przekraczać 15%.

Olejek z drzewa herbacianego znalazł zastosowanie w kosmetyce jako naturalny konserwant, w przemyśle chemii gospodarczej oraz włókiennictwie. Dzięki niemu unika się zastosowania w formulacji kosmetyków syntetycznych konserwantów, a jego łatwa penetracja przez warstwę rogową skóry sprawia, że wykorzystuje się go jako składnik dermokosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji skóry trądzikowej, skóry stóp oraz naturalnych past do zębów.

W Australii olejek z drzewa herbacianego jest powszechnie stosowanym środkiem antyseptycznym. Podobnie właściwości antyseptyczne wykazuje olej kanuka (Kunzea Ericoides Oil) oraz manuka (Leptospermum Scoparium Oil).

Olejek z drzewa herbacianego idealny podczas infekcji

Olejek z drzewa herbacianego dzięki swoim właściwościom bakterio-, wiruso- i grzybobójczym wykorzystuje się w lecznictwie, na przykład w aromaterapii.

W leczeniu przewlekłego zapalenia nosa i zatok poleca się krople z tym olejkiem. Można je sporządzić rozpraszając 1-2 krople olejku w 10ml soli fizjologicznej. Tak sporządzone krople należy rozpylać do każdego otworu nosowego 2-3 razy dziennie. Uzupełniają one terapię prowadzoną zarówno lekami roślinnymi, jak i syntetycznymi. Ich zaletą jest aktywność przeciwzapalna, głównie przeciwobrzękowa oraz przywracająca drożność przewodów nosowych.

Liczne badania potwierdziły wysoką aktywność przeciwdrobnoustrojową TTO w stosunku do ziarenkowców, pałeczek Gramm+ i Gramujemnych – tlenowych i beztlenowych, dermatofitów, grzybów drożdzopodobnych i pleśniowych.

Zaletą olejku jest niska wartość MIC. Parametr MIC (tzn. minimalne stężenie hamujące) określa najmniejsze stężenie środka bakteriobójczego wyrażone w mg/l, hamujące wzrost drobnoustrojów.

Niska wartość MIC olejku z drzewa herbacianego świadczy o tym, że już niewielka jego ilość wykazuje aktywność przeciwbakteryjną.

Badacze docenili tą właściwość rekomendując TTO jako element terapii skojarzonej wraz z klasycznymi, syntetycznymi lekami przeciwdrobnoustrojowymi. W obecnej, trudnej walce z narastającym problemem lekooporności drobnoustrojów, wykryte zależności powinny przyczynić się do dalszego rozwoju tego typu badań i zastosowania uzyskanej wiedzy w rutynowej terapii zakażeń.

Więcej ciekawych artykułów znajdziecie w dziale: AROMATERAPIA.