Korzenne przyprawy podkreślają smak bożonarodzeniowych ciasteczek, śliwkowego kompotu i dekorowanych wspólnie pierniczków. Warto wiedzieć, że wpływają także korzystnie na nasze zdrowie! Dlaczego powinniśmy sięgać po przyprawy korzenne nie tylko od święta?
[aktualizacja: 12’2022]
Przyprawy korzenne na zdrowie. Nie tylko w czasie świąt!
Świąteczny czas niesie ze sobą zapach świeżo upieczonego ciasta, pachnącej lasem choinki oraz korzennych przypraw. Te ostatnie podkreślają smak bożonarodzeniowych ciasteczek, śliwkowego kompotu, czy babcinych pierników. Wiele kawiarni umila grudniowe popołudnia, podając gościom korzenne latte, a domowe gospodynie starają się utrwalać świąteczną aurę, rozpylając w swoich domach korzenne olejki eteryczne.
Przyprawy korzenne poza walorami smakowymi posiadają cenne związki, które mogą służyć nam nie tylko w Święta Narodzenia Pańskiego, ale przez cały rok.
Po jakie przyprawy warto zatem sięgać, aby przysłużyć się swojemu zdrowiu?
Goździki. Cenna przyprawa wykorzystywana również w medycynie
Swoją bożonarodzeniową podróż rozpocznijmy od jadalnych pączków goździkowca korzennego Syzygium maromaticum. Ojczyzną goździków jest Indonezja, ale uprawia się je również na Zanzibarze i Madagaskarze.
Pączki goździków, podobnie jak ich jadalne kwiaty, obfitują w olejek eteryczny bogaty w eugenol, który ma silne właściwości antyseptyczne. Medycyna wykorzystuje goździkowca w stanach zapalnych gardła, jamy ustnej i przy bólach zębów. Wielu dostawców niestety fałszuje go, dodając do mieszanek goździki pozbawione olejków eterycznych.
Dobrej jakości goździki powinny być tłuste w dotyku i ciężkie. Po wrzuceniu do wody muszą tonąć lub przynajmniej ustawiać się pionowo.
Pamiętajmy też, aby przechowywać je w szklanych i szczelnie zamkniętych naczyniach z ciemnego szkła. W ten sposób uchronimy je przed negatywnym wpływem promieni słonecznych i wysychaniem.
Anyż gwiaździsty dobry na niestrawność!
Kolejnym przedstawicielem bożonarodzeniowych przypraw jest anyż gwiaździsty (Illicium verum, badian właściwy). Swoją polską nazwę systematyczną zawdzięcza charakterystycznemu wyglądowi.
Również jego chińska nazwa „bat gok” (oznaczająca „osiem rogów”) nawiązuje do kształtu owoców anyżu. Niestety badian właściwy przez wielu mylony jest z biedrzeńcem anyżem (Pimpinella anisum, anyżek), który uchodzi za ulubioną przyprawę naszych południowych sąsiadów – Czechów, a także jest składnikiem greckiego trunku o nazwie Ouzo.
Anyż gwiaździsty i biedrzeniec anyż łączy jedynie główna substancja czynna – anetol. Działa on przeciwbólowo i sekretolitycznie, rozrzedzając wydzielinę w oskrzelach. Olejek eteryczny znajdujący się w anyżu poza anetolem obfituje również w: estragol, linalol, alfa-terpineol, cis-antehol, i aldehyd anyżowy.
Olejek anyżowy wykorzystuje się w aromaterapii. Ze względu na swoje właściwości uspokajające i odprężające znajduje również zastosowanie jako składnik oliwek do masażu.
Owoce i nasiona anyżu gwiaździstego wykorzystywane są również w sztuce kulinarnej, zwłaszcza w daniach z wołowiną i drobiem oraz w przemyśle kosmetycznym. Są składnikiem szamponów odpowiedzialnych za wzrost, nawilżenie skóry głowy, a także mających działanie przeciwłupieżowe i wzmacniające cebulkę włosa.
Badian polecany jest szczególnie osobom z cerą trądzikową, gdyż reguluje prawidłowy wzrost flory fizjologicznej skóry. Z walorów zapachowych korzysta również przemysł perfumeryjny. Czołowi potentaci na rynku perfum mają w swoim portfolio zapachy, którego główną nutą jest zapach anyżu gwiaździstego.
Medycyna ceni anyż głównie za działanie rozkurczowe. Dzięki temu działa rewelacyjnie na układ trawienny, likwidując uciążliwą czkawkę, wzdęcia, skurcze, kolkę i niestrawność.
Anyż ma korzystny wpływ na proces trawienia, działa antybakteryjnie i przeciwgrzybiczo oraz lekko moczopędnie. W medycynie ludowej wykorzystywano go w leczeniu kolki oraz uporczywego kaszlu. Przyszłe mamy doceniają prozdrowotne właściwości anyżu za jego właściwości wspomagające laktację.
To może Cię zainteresować: Co to jest kryzys laktacyjny i jak sobie z nim radzić?
Cynamon i grzane wino to duet doskonały!
Na świątecznym stole nie może zabraknąć również cynamonowych ciasteczek. Cejloński cynamonowiec jest jedną z najstarszych korzennych przypraw. Jego przyjemny zapach oraz smak wykorzystuje się w wielu kuchniach świata. Naturalnie występuje na Sri Lance, Madagaskarze, Mauritiusie i Seszelach.
W cukiernictwie i medycynie wykorzystuje się wysuszoną korę cynamonowca cejlońskiego. Cynamon dodaje się do: deserów, słodyczy, ciast, pierników, konfitur, herbat, kawy, potraw mlecznych, kompotów, marynat, ponczu, różnego rodzaju nalewek oraz mojego ulubionego… grzanego wina.
W lecznictwie korę cynamonowca stosuje się w dolegliwościach trawiennych, braku łaknienia, wzdęciach i stanach skurczowych żołądka.
Prawdziwym przełomem były odkrycia pakistańskich naukowców z Peshawar Agricultural University. Dowiedli oni, że spożywanie cynamonu redukuje poziom glukozy we krwi, poziom trójglicerydów, LDL i cholesterolu całkowitego u chorych z cukrzycą typu 2.
Cenionym surowcem jest również olejek cynamonowy. Wykazuje on doskonałe efekty przy terapii przeziębień, infekcji górnych dróg oddechowych oraz niektórych infekcji skóry. Olejek stosuje się również w mieszankach przeciwreumatycznych, a w medycynie ludowej znalazł zastosowanie jako panaceum na pasożyty skóry (wszy i świerzb).
UWAGA! Na sklepowych półkach znajdziemy wiele sfałszowanych „lasek cynamonu”. Większość z nich jest bowiem chińską odmianą cynamonowca (cassia). Na szczęście obie formy łatwo odróżnić. Kora cynamonu prawdziwego (cejlońskiego) jest z obu stron zwinięta, wielowarstwowa i przypomina cygaro, przy czym cynamon cassia jest zaledwie kilkuwarstwowy i gruby. Poza walorami estetycznymi i smakowymi chiński cynamon jest ostry i gorzkawy. Obfituje także w spore ilości kumaryn, które w dużych ilościach mogą być niebezpieczne dla wątroby i krzepliwości krwi!
Kardamon – nieoceniona pomoc przy katarze!
Grudniowa aura kojarzy się również z aromatem kardamonu – dodawanego powszechnie do różnych rodzajów naparów z kawy. Kardamon jest jedną z najstarszych przypraw na świecie. Pochodzi ze wschodu, gdzie rośnie dziko w południowych lasach Indii.
Dziś rośnie również na Sri Lance, w Gwatemali, na obszarze Indochin i Tanzanii. W starożytności Egipcjanie żuli nasiona kardamonu, a Rzymianie i Grecy sporządzali z nich perfumy. Obecnie kardamon zaraz za szafranem jest najdroższą przyprawą na świecie, która wykorzystywana jest również w leczeniu zapalenia oskrzeli i astmy.
Sprawdź również: Ostre zapalenie oskrzeli u dzieci.
Olejek kardamonowy (Oleum Cardamoni) stosowany jest w leczeniu astmy, bólu głowy, nieżytu układu oddechowego i kaszlu. Olejek rozszerzając tchawicę i oskrzela, ułatwia oddychanie. Kardamon pomocny jest przy katarze, ponieważ ułatwia usuwanie zalegającego śluzu w jamie nosowej.
Medycyna alternatywna zaleca w przeziębieniu wcieranie olejku w stopy, klatkę piersiową i plecy. W leczeniu przeziębienia i grypy stosuje się niekiedy napar kardamonowy na mleku.
Herbata z cytryną i imbirem idealna na zimowe wieczory!
Mroźne wieczory rozgrzeje herbata z imbirem. Uznawany przez wielu za afrodyzjak imbir ma szerokie spektrum działania prozdrowotnego. Imbir przede wszystkim ułatwia trawienie i wzmaga wydzielanie śliny i soku żołądkowego. Dzięki temu nasila łaknienie.
Imbir od dawna wykorzystuje się w niwelowaniu mdłości i wzdęć. U najmłodszych znalazł zastosowanie jako skuteczny lek w chorobie lokomocyjnej. W przeciwieństwie do swoich „syntetycznych odpowiedników” nie powoduje skutków ubocznych w postaci otępienia i senności.
W przebiegu chorób sercowo-naczyniowych imbir przeciwdziała zlepianiu się płytek krwi. Obfituje również w substancje przeciwzapalne i rozgrzewające.
Działa antyseptycznie i wykorzystywany jest w leczeniu stanów zapalnych przyzębia, a także w postaci płukanek do odświeżania oddechu. Warto pamiętać o imbirze przed zbliżająca się krwawieniem miesiączkowym. Łagodzi bowiem objawy PMS – napięcia przedmiesiączkowego, a także zmniejsza gromadzenie się wody w organizmie.
To może Cię zainteresować: Zioła dla nastolatek – na piękną cerę i zdrowie układu rozrodczego.
Ta wspaniała roślina znalazła też uznanie w przemyśle kosmetycznym. Pozytywnie wpływa na skórę głowy i włosy. Jego odkażające właściwości przydatne są w kuracji skóry trądzikowej. Ze względu na właściwości pobudzające krążenie imbir wchodzi w skład kosmetyków odchudzających i antycellulitowych.
Przyprawy korzenne. Aurelia poleca swoją sprawdzoną recepturę! 🙂
Na koniec podzielę się z Wami recepturą absolutnie genialnej świątecznej przyprawy korzennej. Może być dodatkiem do kawy, kompotu, owsianki, czy świątecznych domowych wypieków. Poświęćcie kilka minut, a zapewniam Was, że już nigdy gotowa korzenna przyprawa nie wyląduje w Waszym koszyku z zakupami.
W moździerzu lub młynku do kawy mielimy 20 ziaren kardamonu, 20 g ziela angielskiego, 20g goździków, gwiazdkę anyżu, 15 g pieprzu czarnego i przenosimy do miski. Następnie wsypujemy 80 g mielonego cynamonu, 30g mielonego imbiru, 15g tartej gałki muszkatołowej i dokładnie mieszamy. Całość przesypujemy do szczelnego pojemnika!
