Rosnąca fala samobójstw, problemy psychiczne i agresja wśród nastolatków to tematy, o których w ostanim czasie mówi się bardzo często. Narastające trudności w domu i w szkole powodują, że coraz młodsze osoby próbują odebrać sobie życie! O tym, dlaczego samobójstwa wśród nastolatków są tak dużym problemem, co jest ich przyczyną, a także jak im zapobiec rozmawiamy z lekarzem psychiatrą, dr Iwoną Kos-Maszaro.
[aktualizacja: 01’2021]
Samobójstwa wśród polskich nastolatków – ich skala poraża!
Polska młodzież znajduje się na drugim miejscu w Europie w statystyce samobójstw dokonanych. To alarmujące dane! Ilość prób samobójczych wśród nastolatków wciąż rośnie, z czym rodziny przestają sobie radzić.
Problemy psychiczne coraz częściej dotykają nastolatków. Co gorsza, pierwsze próby samobójcze zdarzają się już u dzieci w wieku od 7 do 13 lat!
Dlaczego coraz młodsze osoby mają myśli samobójcze?
Przyczyn problemów psychicznych i rosnącej fali samobójstw wśród dzieci i młodzieży można dopatrywać się w kryzysie współczesnej rodziny. Niestety pomiędzy rodzicami a dziećmi bardzo często nie ma odpowiednich relacji oraz więzi. Powszechnym problemem są trudności w komunikacji i zrozumieniu tego, co dzieje się z najmłodszymi członkami rodziny, a także z jakimi emocjami się zmagają.
Wielu rodziców nie poświęca swoim dzieciom wystarczająco dużo czasu. Stają się też mniej uważni na to, co dzieje się z najmłodszymi i nie dostrzegają zagrożenia.
Profilaktyka i prewencja zaburzeń psychicznych oraz prób samobójczych wśród nastolatków powinna rozpocząć się od rodziców! Oni sami bardzo często zmagają się z wieloma problemami wymagającymi pomocy specjalisty. Rodzic jest odpowiedzialny za rozwój i wychowanie dzieci, dlatego powinien uważniej spojrzeć także na samego siebie. Niezwykle ważne jest zadanie samemu sobie pytania: czy znam swoje potrzeby, by dostrzec je także w kimś innym?
Rodzic powinien zadać sobie pytanie: czy dziecko chce ze mną rozmawiać, a jeśli nie chce – to dlaczego?
Rodzice często wykazują postawę: mam doświadczenie, wiedzę, kompetencje, jestem starszy i wiem, co jest dobre dla mojego dziecka. Trzeba mieć jednak świadomość, że doświadczenie życiowe nie zawsze idzie w parze ze znajomością potrzeb swojego dziecka czy rzeczywistości, w której żyje!
Samobójstwa a kondycja rodziny i funkcjonowanie dziecka
Bycie rodzicem to trudna i długotrwała praca nad sobą, a także relacjami pomiędzy innymi członkami rodziny. Badania pokazują, że ryzyko rozwoju zaburzeń psychicznych w rodzinach, które były w znaczącym kryzysie jest aż stukrotnie większe, niż w rodzinach dobrze funkcjonujących!
Dobrze funkcjonująca rodzina to rodzina uważna na siebie, a pomiędzy jej członkami panują bliskie relacje. Domownicy rozmawiają ze sobą, komunikują się w sposób bezprzemocowy, słuchają siebie i respektują swoje potrzeby.
Należy pamiętać o tym, że budowanie relacji z dzieckiem powinno rozpocząć się już od pierwszych chwil życia. Wraz z upływającym czasem zbudowanie bliskiej więzi jest coraz trudniejsze!
Mieć rację, czy relację?
Rodzice w kontaktach z dziećmi często próbują mieć rację, co zamyka ich na prawdziwą i bliską relację ze swoimi pociechami. Dziecko inaczej postrzega świat, ma inne potrzeby i oczekiwania, co nie oznacza, że nie są one właściwe!
Rodzic powinien uważnie przyglądać się dziecku, słuchać i nauczyć się dostrzegać jego potrzeby.
Rodzic bardzo często dbając o samego siebie zapomina o potrzebach dziecka. Relacja powinna rozpocząć się od respektowania tego, że druga osoba oczekuje czegoś zupełnie odmiennego i próby zaakceptowania takiego stanu.
To może Cię zainteresować: Jak budować pewność siebie u dziecka?
Co uniemożliwia dobre relacje z dzieckiem?
Współcześni rodzice popadają w różne uzależnienia: pracoholizm, koncentracja wyłącznie na własnym rozwoju osobistym czy internet, w tym media społecznościowe. To wszystko odciąga uwagę od codziennych, domowych obowiązków! Dziecko obserwujące rodzica, który jest ciągle zajęty i skoncentrowany na sobie, w pewnym momencie zaniecha prób podjęcia rozmowy i zacznie radzić sobie samodzielnie.
Często to nieuważność na drugiego człowieka, rozmowa podczas wykonywania innych czynności, które również absorbują naszą uwagę, uniemożliwia stworzenie dobrej relacji.
W rzeczywistości każda tego typu konwersacja jest rozmową przy okazji. Warto pamiętać, że każda dobra relacja potrzebuje czasu wyłącznego, tj. takiej przestrzeni, w której poświęcamy sobie czas, by poczuć się wyjątkowym i zauważonym, a także z uwagą wysłuchanym. Wzrasta wtedy szansa, że jeśli następnym razem dziecko poczuje się źle, bez żadnego przymusu będzie chciało podzielić się z rodzicem tym, co jest dla niego trudne i bolesne.
Samobójstwa wśród nastolatków. Prośba o pomoc to nie wstyd!
Problemy natury psychicznej wpływają na funkcjonowanie całego organizmu, a także oddziałują na relacje międzyludzkie, dlatego należy bezzwłocznie szukać pomocy specjalisty, gdy zachowanie dziecka wzbudza niepokój.
Człowiek jest jednością składającą się z ciała i ducha, o które trzeba troszczyć się tak samo.
W społeczeństwie wciąż istnieje błędne przekonanie, że konieczność korzystania z pomocy psychiatry jest dużym nieszczęściem i powodem do wstydu. Wizyta u tego specjalisty powinna być traktowana tak samo jak wizyta u lekarzy innych specjalności. „Zależy mi, aby odczarować mit lekarza psychiatry” – mówi nasz gość, dr Iwona Kos – Maszaro.
Nadrzędnym celem psychiatry jest pomoc w obszarze zdrowia psychicznego. Pacjent nie powinien czuć wstydu i nie bać się niezrozumienia społecznego.
WAŻNE! Ten telefon dzwoni nieustannie już od 12 lat. Daje dzieciom i młodzieży szansę stanąć na nogi!
Samobójstwa wśród nastolatków – podcast do wysłuchania
Iwona Kos-Maszaro – ZnanyLekarz.plTranskrypcja i opracowanie artykułu: Joanna Zielińska.