Stopy dziecka wymagają szczególnej i delikatnej pielęgnacji, warto zadbać o nie już w chwili stawiania przez malucha pierwszych kroków a zaprocentuje to w przyszłości. O tym jak dbać o stopy najmłodszych, na co zwrócić szczególną uwagę i jak dobrać odpowiednie obuwie dla dziecka mówi podolog Magdalena Noskiewicz-Sieg.
Rodzice mają większą świadomość i wiedzę na temat rozwoju najmłodszych, dlatego coraz częściej dzieci stają się pacjentami gabinetów podologicznych.
Warto zadbać o stopy już w najmłodszym wieku, ponieważ niosą człowieka przez całe życie – radzi Magdalena Noskiewicz-Sieg.
Stopa dziecka a stopa dorosłego
Stopa jest skomplikowanym mechanizmem z wieloma kośćmi, stawami i więzadłami. Struktura stopy jest złożona, a stopa dziecka różni się od stopy osoby dorosłej.
Stopa dziecka jest bardziej delikatna i miękka. Kości nie są twarde i sztywne, a także nie są jeszcze odpowiednio ustawione.
Stopa dziecka jest nieprzystosowana do dźwigania całego ciężaru ciała, do 5. roku życia na jej podeszwie znajduje się poduszka z tłuszczu.
Poduszka z tłuszczu ułatwia utrzymanie dziecku równowagi ze względu na większą powierzchnię przyczepności stopy do podłoża.
Stopa dorosłego nie posiada poduszki z tłuszczu, ma za to wykształcone łuki stopy, a stawy są zupełnie inaczej ustawione, dzięki czemu struktura stopy jest bardziej sprężysta.
Pierwsze dni życia maluszka. Jak pielęgnować stopy i paznokcie niemowlaka?
W pierwszych dniach życia dziecka rodzice powinni zwrócić szczególną uwagę na to, jak wyglądają stopy malucha, jednak najważniejszym momentem jest czas, kiedy dziecko zaczyna stawiać pierwsze kroki.
Pierwsze obcięcie paznokci należy wykonać po 3-4 tygodniach od urodzenia – radzi podolog Magdalena Noskiewicz-Sieg.
Obcinanie paznokci nie jest wskazane do momentu opuszczenia szpitala ze względu na bakterie i zarazki, najbezpieczniej jest zrobić to około 4 tygodnia życia dziecka.
Należy zwrócić uwagę na to, jak rosną paznokcie, a także zadbać o ich prawidłowe obcinanie.
Istotny jest także dobór narzędzi do obcinania paznokci. Paznokcie dzieci są bardzo delikatne i podatne na urazy, dlatego nie można obcinać ich zbyt krótko i głęboko. Pomiędzy płytką a skórą znajduje się cienka błonka, której nie powinno się przerywać. Obcinając paznokcie dziecka warto zostawić część wolnej płytki.
Nożyczki i obcinacze dostępne w drogeriach nie są najlepszej jakości. Do obcinania paznokci dziecka warto używać narzędzi dostępnych w aptekach.
Najlepszym narzędziem do obcinania paznokci są cążki, ponieważ umożliwiają większą kontrolę cięcia niż nożyczki.
Uwaga: dzieciom nie wolno piłować paznokci! Pilniczki są zbyt ostre dla cienkich i delikatnych paznokci dziecka.
Oprócz właściwego obcinania paznokci, warto także w miarę możliwości odkrywać stopy dziecka. Obuwie i ciasne skarpety mogą krępować ruchy stopy.
Ciasne skarpetki i śpiochy mogą ograniczyć prawidłowy rozwój stóp dziecka!
Bardzo ważnym elementem wspomagającym prawidłowy rozwój stóp malucha jest także masowanie i dotykanie. Pomocne w tym będą zróżnicowane struktury powierzchni, dlatego dziecko powinno jak najczęściej chodzić boso lub w cienkich skarpetach.
Dobór skarpetek i obuwia. Jak mierzyć stopę dziecka, by bucik nie był za ciasny?
Zbyt ciasne buty mogą krępować ruchy stopy, a nawet deformować ją i zaburzać prawidłowy rozwój. Maluchy, które uczą się stawiać pierwsze kroki powinny mieć lekkie i miękkie obuwie.
Buty dziecka nie muszą być profilowane, ponieważ rozleniwiają stopę malucha i mogą utrudniać chodzenie.
Mitem jest, że buty dla dzieci uczących się chodzić powinny mieć wyższy i sztywny zapiętek, a dziecko prawidłowo rozwijające się i nie mające wad kostno-stawowych nie musi mieć specjalnie profilowanego obuwia.
Buty dziecka mogą być wyższe, ale nie powinny usztywniać stawu skokowego.
Profilowane buty ze względu na swoje podpory i ułatwienia uniemożliwiają prawidłowe napięcie się mięśni. Podeszwa powinna być amortyzująca, a przednia część buta musi idealnie zginać się w palcach i śródstopiu.
Skarpetki powinny być luźne, niekrępujące ruchów palców i całej stopy dziecka.
Warto także zwrócić szczególną uwagę na dobór skarpet, które nie mogą być ciasno tkane, by nie krępowały ruchów stóp.
W kapciach czy boso?
Rodzice bardzo często mierzą się także z dylematem: co jest zdrowsze dla stopy dziecka-kapcie czy chodzenie boso? Wszystko zależy jednak od powierzchni, które mamy w domu.
Na twardych kaflach zdecydowanie lepiej sprawdzą się grube skarpety z antypoślizgiem lub kapcie z miękką podeszwą. Zapobiegną urazom i tak zwanemu odbiciu, czyli bólowi podeszwy stopy. W przypadku wykładzin i drewnianej podłogi można pozwolić dziecku chodzić boso.
Buty najbardziej potrzebne są podczas chodzenia na zewnątrz, dlatego w pomieszczeniach warto pozwolić stopom odpocząć.
Twarde i sztywne kapcie dobrze sprawdzą się w przedszkolu i szkole, a w domu warto zadbać o większą swobodę stopy.
Wady stóp i kontuzje u najmłodszych dzieci
Maluchy do 3. roku życia zwykle nie miewają kontuzji, ponieważ wbrew pozorom są ostrożne i częściej cierpią z powodu bolesnych urazów mechanicznych np. uderzeń.
U dzieci w wieku przedszkolnym stopa zmienia się, zanika poduszeczka tłuszczowa i zaczynają pojawiać się łuki stóp, czyli wysklepienia, które później są dobrze widoczne w wieku nastoletnim i dorosłym.
Wiek przedszkolny to czas, gdy można rozpoznać płaskostopie.
Warto wiedzieć, że płaskostopie można właściwie zdiagnozować dopiero u dzieci około 5. roku życia. We wcześniejszej fazie życia poduszeczka tłuszczowa może błędnie sugerować deformację stopy.
Płeć dziecka ma wpływ na rozwój wad stóp i stawów skokowych.
Dziewczynki i chłopcy różnią się od siebie pod względem anatomicznym, co ma wpływ na występowanie deformacji układu ruchu.
Biodra i miednica dziewczynki są szerzej rozstawione, co zwiększa skłonność do koślawienia kolan i stóp.
Dziecko w wieku szkolnym. Jak dbać o stopy starszej pociechy?
Dzieci w wieku szkolnym intensywnie rosną i dzieje się to także z ich stopami. Około 7. roku życia dzieci zaczynają interesować się sportem i rozpoczynają przygodę z treningami.
Chłopcy w wieku szkolnym intensywnie grają w piłkę nożną, dlatego warto zainwestować w odpowiednie obuwie sportowe.
Korki do piłki nożnej są bardzo dopasowane i mogą powodować dyskomfort. Ulgę może przynieść prawidłowe obcięcie paznokci i stosowanie wkładek ortopedycznych, gąbek oraz klinów, które ułatwią treningi.
Dziecko w wieku szkolnym, które intensywnie uprawia sport powinno zakładać luźne obuwie i nieuciskające skarpety.
Należy także wiedzieć, że dzieci powinny także częściej nosić wiązane buty, które dopasowują się do stopy i lepiej trzymają na nodze. Obuwie zapinane na rzepy jest dobre dla maluchów, które nie potrafią jeszcze sznurować butów.
Stopy nastolatka – uwaga na modne i niewygodne buty!
Dojrzewanie to czas przyspieszonego rozwoju i większej biomechaniki chodu. Młodzież bardzo często wybiera buty modne i ładne, które niekoniecznie mają dobry wpływ na stopy.
Nieodpowiednie buty mogą wyrządzić dużą krzywdę!
Najlepszym wyborem będą buty sportowe z amortyzującą podeszwą. Ciężkie i niewygodne obuwie źle wpływa na stopy, które nie są do nich przystosowane.
Twarde i sztywne buty nie pobudzają mięśni do pracy, co powoduje opadanie łuków stóp.
Nieodpowiednie obuwie może nawet doprowadzić do zanikania mięśni łydek i zwiększać podatność stóp na urazy! Dużym problemem ciężkich i niewygodnych butów jest także zwiększona potliwość stopy, a co się z tym wiąże – mogą skutkować rozwojem grzybicy, zakażeniami bakteryjnymi i wrastaniem paznokci.
Obuwie powinno być dostosowane do warunków atmosferycznych i okoliczności.
Uwaga: stopa nastolatka anatomicznie przypomina już stopę osoby dorosłej i jest narażona na te same problemy!
Konsekwencje niewygodnych butów wśród dzieci i młodzieży
Jeśli dziecko będzie chodzić w niewygodnych butach, może zacząć nieprawidłowo i nienaturalnie stawiać stopy.
Nie tylko zbyt ciasne obuwie może mieć negatywny wpływ na stopę. Także za duże buty powodują, że stopa zaczyna pracować w niewłaściwy sposób, a mięśnie napinają się zbyt mocno. Ponadto noszenie zbyt dużego obuwia skutkuje bólem łydek i stóp oraz otarciami i pęcherzami.
Kupując obuwie warto wybrać większy rozmiar – palce i stopa muszą mieć odpowiedni luz!
Starsze dzieci same informują o tym, czy buty są wygodne, dlatego nie można ignorować ich zdania przy wyborze obuwia. Warto także pamiętać, że buty nie muszą być drogie, ale powinny być dobrej jakości.
Choroby stóp – co warto o nich wiedzieć?
Stopy dzieci narażone są na choroby takie jak grzybica i zakażenia bakteryjne, jednak usilne unikanie kontaktu z zarazkami może zwiększyć podatność na zarażenia w przyszłości.
Panuje także błędne przekonanie, że dzieci nie powinny bawić się na boso w piaskownicy i na plaży.
Piasek stymuluje stopę i jeśli dziecko nie ma uszkodzeń skóry oraz naskórka, może swobodnie bawić się w piaskownicy bez obuwia.
Zarażenie się chorobami w piaskownicy lub na plaży jest praktycznie niemożliwe. Ostrożność warto jednak zachować w miejscach dużych skupisk ludzi m.in na basenie, które są siedliskiem zarazków.
Chlorowana woda zabija wirusy i bakterie, lecz na powierzchniach płaskich w łazienkach i przebieralniach znajduje się wiele mikroorganizmów odpowiedzialnych za rozwój wielu chorób.
Korzystając z basenu należy pamiętać o klapkach i płynach do dezynfekcji.
Wbrew pozorom prysznice i wanny w pensjonatach i hotelach są dobrze dezynfekowane, ale prawdziwym siedliskiem zarazków są dywany i wykładziny hotelowe!
Dywany i wykładziny hotelowe bardzo często są tylko odkurzane, a nie dezynfekowane!
Halluksy i wrastające paznokcie u dzieci
Małe dzieci nie miewają halluksów, narażone są na nie starsze dziewczynki i kobiety chodzące w balerinach, które nie mają amortyzacji i ściskają palce.
Deformacje ortopedyczne pojawiają się w późniejszym wieku – powyżej 10. roku życia.
Znacznie wcześniej jednak mogą pojawić się dolegliwości paznokci, gdy dzieci samodzielnie zaczynają obcinać paznokcie. Powszechnym problemem wśród dzieci i nastolatków są wrastające paznokcie.
Pierwszym etapem świadczącym o wrastającym paznokciu jest zaczerwienienie i lekki obrzęk skóry. Później pojawia się ból i niemożność założenia dopasowanego obuwia.
Wrastające paznokcie są efektem noszenia ciasnych butów lub nieprawidłowego i zbyt głębokiego obcinania paznokci.
Niektórzy z natury są bardziej narażeni na problem wrastających paznokci, co wynika z charakterystycznej budowy skóry i paznokci.
W trosce o zdrowe stopy dziecka – o czym powinni pamiętać rodzice?
Rodzice powinni zadbać o odpowiednie obuwie i luźne, niekrępujące ruchów skarpety już od pierwszych dni życia dziecka, a także zwrócić szczególną uwagę na to, czy kolana i stopy pociechy nie są skierowane do środka.
Zaleca się wizytę w gabinecie podologicznym już w pierwszym roku życia dziecka.
Podolog podczas wizyty oceni stan paznokci i stóp maluszka, nauczy jak prawidłowo obcinać paznokcie, a także oceni, czy stopy rozwijają się prawidłowo.
Podcast do posłuchania.
Serdecznie zachęcamy do spokojnego wysłuchania całości rozmowy ze specjalistką podologiem, Magdaleną Noskiewicz-Sieg.
