Skakanie na trampolinie to idealny sposób na aktywne spędzenie wolnego czasu i poprawę kondycji ciała. Pomimo wielu dobroczynnych walorów, trampoliny mogą być jednak niebezpieczne dla zdrowia! O tym, jak skakać, aby uniknąć bolesnych urazów mówi dr Łukasz Antolak – specjalista ortopeda poradni wad postawy Warszawskiego Szpitala dla Dzieci przy ul. M. Kopernika w Warszawie, współpracujący także z wieloma klinikami w Polsce, w Szwajcarii, Francji, Stanach Zjednoczonych i Chinach oraz wykładowca akademicki. 

[aktualizacja: 04’2021]

Trampolina to przyrząd gimnastyczny, który wykorzystuje się nie tylko do celów rekreacyjnych. Ma również zastosowanie w fizjoterapii – usprawnia pacjenta i umożliwia szybszy powrót do aktywności fizycznej sprzed urazu. Niestety trampolina jest urządzeniem skrajności – może również stać się przyczyną kontuzji.

Uwaga na wypadki na trampolinach!

Używaniu trampolin towarzyszy zwykle mała świadomość niebezpieczeństw, które wiążą się ze skakaniem. Osoby korzystające z trampolin są również bardzo często nieodpowiednio przygotowane. Coraz większy odsetek pacjentów ortopedycznych, to pacjenci zmagający się z kontuzjami spowodowanymi nieumiejętnym, rekreacyjnym korzystaniem z tego typu urządzeń. Urazy mogą dotyczyć różnych części ciała, począwszy od nieznacznych kontuzji, takich jak skręcenia, aż po znacznie poważniejsze – nawet złamania kręgosłupa.

Kontuzji najczęściej ulegają kończyny dolne – stawy kolanowe i skokowe. Zdarzają się również urazy kręgosłupa, głowy oraz kończyn górnych.

Szacuje się, aż 53% kontuzji wynika z nieprawidłowego lądowania, z czego 25% to urazy stawu skokowego. Aby uniknąć kontuzji w trakcie korzystania z trampoliny, niezbędny jest instruktaż prawidłowego i bezpiecznego skakania. W praktyce niestety bardzo często jest to trudne do zrealizowania.

Skutki nieprawidłowego skakania na trampolinie

Bardzo częstym skutkiem niewłaściwego korzystania z trampoliny jest wzrostowe złuszczenie chrząstki wzrostowej piszczeli, czyli tkanki chrzęstnej wokół rosnącej kości.

Uszkodzenie chrząstki wzrostowej dotyczy osób, których wzrost kostny jeszcze się nie zakończył, czyli dzieci i młodzieży.

Wzrostowe złuszczenie chrząstki wzrostowej stanowi poważne niebezpieczeństwo, ponieważ jest trudne do rozpoznania. Bardzo często ból jest lekceważony, ponieważ zniszczenie chrząstki może być niewidoczne podczas badań obrazowych. W sytuacji, gdy badania nie wykazują nieprawidłowości pacjent nieświadomy zagrożenia może nadal nadwyrężać kończyny lub lekceważyć zalecenia specjalisty.

Uszkodzenia chrząstki wzrostowej mogą mieć wpływ na dalsze życie i skutkować opóźnieniem wzrostu kończyny, czyli jej skróceniem, a w efekcie nierównością narządów ruchu.

Wzrostowe złuszczenie chrząstki wiąże się również z nierównym ustaniem miednicy, skrzywieniem kręgosłupa i nieprawidłowym wzorcem chodu.

To może Cię zainteresować: Bieganie dla początkujących. Jak biegać, by nie zrobić sobie krzywdy?

Trampolina w fizjoterapii – sposób na odzyskanie sprawności

Trampoliny mogą być wykorzystywane przez fizjoterapeutów ze względu na wiele prozdrowotnych zalet. Jedną z nich jest elastyczne podłoże, co znacznie odciąża kręgosłup.

Trampoliny przyczyniają się do lepszego i szybszego procesu odzyskiwania sprawności oraz powrotu do zdrowia po urazach, niwelują wady postawy, m.in. koślawość kolan oraz zapobiegają rozwojowi płaskostopia.

Nie należy jednak traktować trampolin jako panaceum na wszelkie dolegliwości i kontuzje związane z układem ruchu. W rehabilitacji przy użyciu trampolin wykorzystuje się elementy stabilizacji, koordynacji i tzw. czucia głębokiego, inaczej znanego jako prioprocepcja. Zmysł orientacji ułożenia części własnego ciała pozwala jeszcze szybciej przywrócić pacjentowi sprawność.

Trampolina a terapia neurologiczna

Trampoliny mają zastosowanie w terapii neurologicznej oraz geriatrii. Najważniejszym elementem leczenia jest dopasowanie metod rehabilitacji i ćwiczeń do indywidualnych potrzeb pacjenta oraz jego jednostki chorobowej.

Pacjenci neurologiczni zazwyczaj mają mniejszą siłę mięśniową i gorszą koordynację ruchową. Dlatego zastosowanie trampolin pozwala na łagodne, nieinwazyjne przejście od łatwiejszych do trudniejszych ćwiczeń, co zwiększa szanse na szybszy powrót do pełnej sprawności.

Trampolina także dla seniorów?

Trampolina poprawia także sprawność osób starszych. Należy pamiętać, że każda forma ruchu wykonywana w sposób racjonalny zwiększa możliwości układu krążenia i poprawia wydolność organizmu.

Taka forma rehabilitacji wspomagana przez wykształconych fizjoterapeutów jest niezwykle cenna dla osób w podeszłym wieku.

trampolina

Trampoliny w klubach fitness. Jak ćwiczyć bez kontuzji?

Trampoliny w klubach fitness stanowią takie same zagrożenie, co trampoliny używane rekreacyjnie. Wszystko zależy jednak od indywidualnego podejścia, możliwości, techniki skakania oraz stopnia kontrolowania tej czynności.

Z trampolin powinno się korzystać na boso lub w obuwiu z miękką podeszwą, co zmusza do pełnego wykorzystania siły mięśni stóp i doskonale poprawia koordynację.

Z trampolin należy korzystać rozsądnie. Jeśli planujemy używać ich częściej, niż rekreacyjnie czy sporadycznie, warto przejść odpowiednie szkolenie u fizjoterapeuty lub trenera. Specjaliści podpowiedzą, jak bezpiecznie korzystać z trampoliny. Wizyta instruktażowa przed rozpoczęciem aktywności ruchowej pozwoli uniknąć nieprzyjemnych urazów.

Ten artykuł również może Cię zainteresować: Strategie okołotreningowe, czyli co powinno jeść i pić dziecko, które uprawia sport?

Trampolina. Podcast do wysłuchania

Transkrypcja i redakcja tekstu: Joanna Zielińska

Zapytaj lub skomentuj:

Napisz komentarz
Podaj swoje imię