Młodzi ludzie prócz nowych zagrożeń, które generuje multimedialny, wielobodźcowy świat, nadal borykają się z tymi samymi problemami, co ich rówieśnicy kilka pokoleń wstecz. Trądzik, nadwaga oraz problemy egzystencjalne i emocjonalne są typowe dla tej grupy wiekowej. Z pomocą przyjść tu mogą zioła, w tym zioła aromatyczno-gorzkie, które pozwalają na lepsze wchłanianie i przyswajanie składników odżywczych z pożywienia. Co więcej, regulują trawienie oraz zapobiegają nadmiernym procesom fermentacyjnym w jelitach. A jak wiadomo, stan jelit ma niebagatelne znaczenie i przekłada się również na kondycję emocjonalną!
[aktualizacja: 01’2023]
Współcześni nastolatkowie i ich problemy
Żyją w świecie selfie, w którym lajk jest wyznacznikiem relacji międzyludzkich. Nie potrzebują spotykać się z rówieśnikami, całe dnie spędzają w samotni swoich czterech ścianach, a wyjście na podwórko stanowi dla nich najwyższą karę. Są non stop online, podłączeni do nowej, dającej pożywkę dla mózgu pępowiny. I choć mają tysiące wirtualnych znajomych oraz najnowsze technologiczne gadżety to nadal czują się bardzo samotni. Taki obraz współczesnej młodzieży rysuje się w wielu rozmowach z rodzicami nastolatków.
Młodzi ludzie prócz nowych zagrożeń, które generuje multimedialny, wielobodźcowy świat, nadal borykają się z tymi samymi problemami, co ich rówieśnicy kilka pokoleń wstecz. Trądzik, nadwaga oraz problemy egzystencjalne i emocjonalne są typowe dla tej grupy wiekowej.
Jednak wyzwania, które stawia przed nastolatkami współczesność są wielokrotnie większe, niż kiedykolwiek wcześniej. Rozdźwięk pomiędzy rzeczywistością kreowaną w przestrzeni własnego smartfona a realnym światem prowadzi do braku akceptacji siebie i uniemożliwia odkrycie własnej tożsamości.
Jak pomóc młodemu pokoleniu?
Jak możemy pomóc młodemu pokoleniu? Przede wszystkim swoją uważnością! Dzieci sięgają po internetowe autorytety dlatego, że nie znajdują mądrych wzorców w swoim najbliższym otoczeniu i rodzinach.
Czy oznacza to, że nie ma ich w ogóle? Niekoniecznie, jednak są fizycznie i emocjonalnie nieobecni, zajęci pracą i licznymi obowiązkami. Przecież zawsze tak było – powiemy. I tak i nie. Świat tak nie pędził, a instytucja dziadków doskonale spełniała swoją wychowawczą rolę. Babcie i dziadkowie uczyli życia, przekazywali wiedzę, umiejętności i życiowe doświadczenie. Dzisiaj niestety najczęściej nadal pracują, albo mieszkają daleko. Dzieci poszukują autorytetów i znajdują je m.in. wśród popularnych youtuberów. Nie dziwmy się więc, że coraz więcej młodych ludzi popada w różnorakie depresje i uzależnienia!
Dobre samopoczucie nastolatków ma wymiar wielopłaszczyznowy i jest korelacją zadowolenia z własnego wyglądu, akceptacji wśród członków rodziny i środowiska rówieśniczego.
Dlatego zamiast kupowania dziecku kolejnych gadżetów, jako formy usprawiedliwienia własnych zaniedbań i braku czasu, warto wrócić do budowania zdrowych nawyków i bycia… obecnym. To, co człowiek wyniesie ze swojego domu rodzinnego ukształtuje jego kręgosłup moralny i poczucie własnej wartości na całe życie!
Sprawdź również: Depresja u dzieci i młodzieży – nie zbagatelizuj pierwszych objawów!
Jestem… za gruba, za brzydka!
Która matka nie słyszała tego z ust własnej córki? I co ważniejsze, która tak samo nie myślała w jej wieku? Pomijając nadmierną koncentrację nastolatków na swoim wyglądzie, ich problemy należy potraktować poważnie. Dodatkowym argumentem jest rzeczywisty wzrost liczby dzieci obydwu płci dotkniętych nadwagą i otyłością.
Jednak zamiast restrykcyjnego odchudzania i stosowania spopularyzowanych przez celebrytów „cudownych diet”, należy raczej zachęcić dziecko do wspólnego spędzania czasu na świeżym powietrzu oraz regularnego ruchu. Trzeba wybrać taką formę aktywności fizycznej, którą dziecko polubi: jazdę na rowerze, ćwiczenia gimnastyczne, pływanie, taniec, a może jazdę konną lub sporty walki?
Podstawowym krokiem będzie też ustalenie razem z nastolatkiem listy pokarmów, które nie służą utrzymaniu szczupłej sylwetki i powieszenie jej w widocznym miejscu.
Ale uwaga! Nikt nie chce żyć w kieracie ciągłych wyrzeczeń! Cuda nie zdarzają się z dnia na dzień. Nikt, kto żywił się kilkanaście lat nieprawidłowo, nie zmieni się następnego dnia, choćby miał najmocniejszą motywację. Dlatego raz w tygodniu można pozwolić na coś, co sprawi przyjemność, choć jest zakazane. Po całym tygodniu zdrowego żywienia jedna pizza ze znajomymi jako nagroda nie będzie stanowić problemu. A z czasem zdrowe nawyki wyprą stare. Słodycze, gazowane napoje, czy fast-foody po jakimś czasie przestaną być „niezbędne do życia”.
Dla wsparcia metabolizmu warto sięgać po zioła aromatyczno-gorzkie, które pozwolą na lepsze wchłanianie i przyswajanie składników odżywczych z pożywienia. Wyregulują trawienie oraz zapobiegną nadmiernym procesom fermentacyjnym w jelitach. Pomogą również we wszystkich nerwicach żołądka, co u zestresowanych nastolatków jest coraz powszechniejszym problemem!
Zioła dla nastolatków – które wybrać?
Przede wszystkim te, które zawierają w swoim składzie m.in. garbniki o udokumentowanym działaniu przeciwbakteryjnym, przeciwwirusowym i przeciwgrzybicznym.
Tatarak na lepszą pracę układu trawiennego, ale nie tylko!
Na problemy żołądkowe, zaburzenia trawienne na tle nerwicowym, nadmierną ilość śluzu w organizmie. Kłącze tataraku (o czym pisaliśmy sporo w artykule: Kłącze tataraku – wyreguluje pracę jelit i żołądka, ale ma jeszcze więcej zalet!) wykorzystywane było z powodzeniem w medycynie ludowej.
Odwar z kłącza tataraku działa:
- uspokajająco,
- przeciwgnilnie i przeciwfermentacyjnie,
- rozkurczowo,
- wiatropędnie i pobudzająco na trawienie. Jest pomocny we wchłanianiu składników pokarmowych i regulowaniu wypróżnień.
Badania prowadzone przez dr Różańskiego potwierdziły m.in. wpływ uspokajający, rozkurczający i trawienny wyciągów z tataraku. Uważa się nawet, że kłącze tataraku jako środek uspokajający jest silniejszy od popularnej melisy, lawendy, kozłka lekarskiego, czy passiflory. Co więcej, dorównuje nawet takim ziołom, jak chmiel i arcydzięgiel. Surowiec ten działa także przeciwbakteryjnie, antyseptycznie i przeciwgrzybiczo, a stosowany na czczo z innymi ziołami posiada właściwości przeciwpasożytnicze.
Należy pamiętać, że kuracja kłączem tataraku powinna trwać nie dłużej niż 1 miesiąc. Nie można także przeprowadzać jej częściej dwa razy do roku (najlepiej w porach przesilenia tj. przełom zima/wiosna lub jesień/zima). Są dwa sposoby przygotowywania tataraku. Jako wyciąg na zimno: wówczas 1 łyżeczkę surowca zalewa się na noc do naciągnięcia szklanką zimnej wody, a rano podgrzewa. Drugi sposób to przygotowanie odwaru, a więc doprowadzenie surowca do wrzenia i odstawienie na 30 minut pod przykryciem do naciągnięcia. Tatarak jest silnym ziołem i nie powinno się przekraczać dawki 1-2 szklanek dziennie stosownie do wieku. Aby zioło zadziałało skutecznie, zalecałabym spożywanie go 6 razy dziennie w małych dawkach, na 15-30 minut przed posiłkiem i po posiłku.
Dobrym wyborem jest także sięgnięcie po gotowy preparat, zawierający m.in. kłącze tataraku, korzeń arcydzięgla, szyszki chmielu, kwiaty lawend, liście melisy, kwiat wrzosu, korzeń kozłka >> HARMONIX – preparat ziołowy na bezsenność, lepsze trawienie i dobre samopoczucie.
Arcydzięgiel – naturalny adaptogen działający wzmacniająco
Kolejną moją propozycją dla nastolatków jest skuteczny środek zielarski o nazwie arcydzięgiel, który posiada szerokie spektrum prozdrowotnego działania.
Korzeń arcydzięgla przywraca właściwą perystaltykę jelit, działa rozkurczowo w obrębie żołądka i jelit, wzmaga wydzielanie soków trawiennych (soku żołądkowego i trzustkowego) oraz żółci.
Korzeń arcydzięgla działa antybakteryjnie, przeciwgrzybiczo oraz przeciwpierwotniakowo. Przyśpiesza wchłanianie składników pokarmowych oraz ma właściwości lekko moczopędnie.
Dodatkowym atutem zioła jest korzystny wpływ na ośrodkowy układ nerwowy. Arcydzięgiel wykazuje działanie uspokajające i przeciwdepresyjne. Jako środek adaptogenny usuwa objawy wyczerpania nerwowego i podnosi odporność na stres. Z powodzeniem może być więc stosowany w stanach skurczowych oraz nerwicach żołądka. Sprawdzi się także przy niestrawności i wzdęciach a także zaburzeniach żołądkowo-jelitowych. Nie należy jednak go stosować w okresie letnim, w trakcie dużej ekspozycji na słońce. Arcydzięgiel może mieć działanie fotouczulające!
Z racji surowca, którym jest część podziemna rośliny, do celów leczniczych sporządza się odwar. Należy go pić 2-3 razy dziennie, 20-30 minut przed posiłkiem przez okres 3-4 tygodni. Następnie zrobić tygodniową przerwę i ponownie wrócić do kuracji.
Dziurawiec – pomoc w stanach depresyjnych
Trzecią zielarską propozycją jest bardzo cenna roślina lecznicza znana już w starożytności. Dziurawiec w fitoterapii od najdawniejszych czasów stosowany był w zaburzeniach czynności przewodu pokarmowego. Ziele dziurawca jest pomocne w kolce jelitowej i wątrobowej, spastycznych bólach brzucha oraz niestrawnościach.
Współcześnie wiemy, że ziele dziurawca przynosi także ulgę w chorobach wątroby oraz przy lekkich i średnich postaciach depresji. Ziele znajduje zastosowanie jako środek żółciopędny i przeciwbiegunkowy, przywracający równowagę w przewodzie pokarmowym oraz regulujący trawienie i pobudzający przemianę materii.
Napar należy spożywać 2-3 razy w ciągu dnia, 20 minut przed planowanym posiłkiem. Ważne! Dziurawiec stosowany jako napar nie ma działania fotouczulającego; jedynie wyciągi alkoholowe i olejowe zawierające w swoim składzie hyperycynę mogą przyczynić się do powstawania plam pigmentacyjnych przy jednoczesnym przyjmowaniu surowca i ekspozycji na słońce.
Zobacz także: Jak skutecznie zadbać o dobre trawienie?
Zioła wiatropędne
Jeżeli mamy problemy ze wzdęciami, gazami lub odbijaniem warto dołączyć zioła działające wiatropędnie. Szczególnie polecane są owoc kolendry, kminek lub koper włoski. Popularne w kuchni przyprawy, które regulują trawienie to także: pieprz czarny, imbir, anyżek, gałka muszkatołowa oraz kardamon, cynamon i goździki. Nie tylko poprawiają smak potraw, ale posiadają szereg cennych właściwości. W szczególności warto wspomnieć o ich działaniu przeciwbakteryjnym, przeciwzapalnym i przeciwskurczowym, a także żółciopędnym i żółciotwórczym oraz uspokajającym (przeciwnerwicowym). Dlaczego więc zamiast porannej kawy nie zacząć dnia od filiżanki smacznego naparu ze świeżego imbiru albo herbaty z dodatkiem anyżku? Dzięki swoim pobudzającym właściwościom przyniosą energię na cały dzień!
Zapamiętajmy! Żywienie, a odżywienie organizmu to dwie różne kwestie. Faktem jest, że wiele młodych osób z nadwagą jest niedożywionych. Aby zmienić nawyki żywieniowe dziecka, należy dać mu dobry przykład od najmłodszych lat.
Orzechy oraz suszone owoce zamiast chipsów, pożywna zupa zamiast smażonego w głębokim tłuszczu kurczaka z frytkami lub owsianka z owocami i ziołami zamiast słodkich sklepowych batoników to odżywczy strzał w dziesiątkę. Warto przede wszystkim zadbać o różnorodność smaków w kuchni!
Oczyść swoją krew i … gwiżdż na pryszcz
Wszystko to, co widoczne na skórze jest odzwierciedleniem kondycji układu pokarmowego – pracy żołądka, jelit oraz kondycji wątroby i nerek. Wiek nastoletni związany jest przede wszystkim ze zmianami hormonalnymi. Organizm musi wykonać ciężką pracę, aby dziecko stało się dorosłym człowiekiem. Tymczasem jednak zbyt rzadko wspomagamy nasz organizm w tej trudnej przemianie.
Codzienna dieta bogata w węglowodany i cukier nie sprzyja pięknej cerze. Co robią wówczas nastolatki? Przykrywają problem dużą ilością podkładu, pudru i innych maskujących specyfików.
Zanim sięgniecie po kolejny cudowny krem, czy antybiotyk, chcąc zniwelować niedoskonałości skórne, najpewniejszym sposobem jest oczyszczenie krwi z toksyn. Do tego celu nadają się przede wszystkim zioła flawonoidowe. Mają one zasadnicze znaczenie dietetyczne, ze względu na ich właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne i przeciwalergiczne. Dotlenienie krwi ma tutaj kluczowe znaczenie!
Fiołek trójbarwny (bratek)
To mój faworyt w kategorii środków czyszczących krew i działających przeciwtrądzikowo. Od dawna ziele fiołka znajdowało zastosowanie w leczeniu przewlekłych chorób skóry (wypryski, trądzik, łuszczyca, łojotokowe zapalenie skóry) oraz zaburzeń przemiany materii. Dziś wiemy, że fiołek działa również moczopędnie, przyśpiesza wydalanie toksyn oraz szkodliwych metabolitów z organizmu, działa więc także przeciwobrzękowo.
Zawarte w fiołku flawonoidy i saponiny działają rozkurczowo i silnie przeciwzapalnie. Regulują trawienie i wpływają korzystnie na mikrokrążenie krwi.
Dla osiągnięcia najlepszych efektów należy zioło przyjmować regularnie przez dłuższy okres czasu (z krótkimi tygodniowymi przerwami po 4 tygodniach kuracji) w dawce 3 szklanki naparu dziennie. Można je również stosować zewnętrznie. Dla osiągnięcia efektu synergii i spotęgowania działania terapeutycznego najlepiej połączyć ziele fiołka z liściem orzecha włoskiego, który dodatkowo może być stosowany w kuracjach przeciwpasożytniczych.
Orzech włoski
W fitoterapii najczęściej wykorzystywanym surowcem jest owoc orzecha. Przygotowuje się z niego smaczną i bardzo zdrową orzechówkę, która rozrzedza krew. Z powodzeniem stosuje się ją jako lek na żołądek i jelita, także przy zatruciach pokarmowych.
Tymczasem liść orzecha włoskiego doskonale nadaje się do kuracji odtruwających, ponieważ posiada właściwości przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, ściągające i czyszczące krew.
Dodatkowo, podobnie jak owoce – liście hamują biegunkę i nadmierne procesy fermentacji w jelitach. Poza tym łagodzą wszystkie dolegliwości skórne, także ropne, a nawet grzybicze. Należy je stosować wewnętrznie jako napar oraz zewnętrznie do przemywania skóry problemowej.
Mniszek lekarski
Liść mniszka lekarskiego to powszechnie stosowany w medycynie ludowej środek o działaniu pobudzającym przemianę materii, odtruwającym, wspomagającym leczenie chorób skórnych oraz poprawiającym trawienie i moczopędnym.
Młode liście można spożywać na surowo w sałatkach, jako środek odżywczy. Picie naparu 3 x dziennie po szklance rozkurcza mięśnie gładkie, reguluje wypróżnienia przeciwdziałając otyłości. Mniszek ma również wyraźne działanie odżywcze jako środek dietetyczny, usprawniający pracę wątroby (choć w mniejszym stopniu niż korzeń). Z pewnością warto włączyć ten cenny surowiec zielarski do mieszanek odtruwających, oczyszczających krew dla lepszego efektu terapeutycznego.
Pokrzywa
Do wszystkich kuracji odtruwających i czyszczących krew warto włączyć też pokrzywę. To doskonały środek nie tylko na odnowienie krwi – pokrzywa jest niezmiernie odżywcza i przeciwdziała anemii wśród młodych kobiet.
W kuracjach stosuje się dawkowanie: 3 x dziennie po szklance naparu przez okres 4 tygodni. Kuracji nie należy wykonywać zimą. Co możesz zaobserwować? Zaostrzenie trądziku, wyprysków i zmian skórnych, które po okresie ok. 1-2 tygodni mijają samoistnie. Jeżeli zauważysz takie zmiany u siebie – nie martw się. Detoksykacja przebiega prawidłowo!
Zioła dla nastolatków. Zdrowe nerki to podstawa!
Wiele nastolatek boryka się z problemami emocjonalnymi: nadmierną wrażliwością, lękiem oraz strachem przed utratą przyjaciół, chłopaka, czy brakiem zrozumienia przez rodziców. Zastosowanie ziół zwiększających diurezę (moczopędnych) sprzyja szybszemu wydaleniu toksyn i szkodliwych metabolitów z ustroju, ale również prowadzi do większej stabilności emocjonalnej nastolatków.
Nerki zgodnie z medycyną chińską odpowiadają za poziom energii życiowej i symbolizują przepływ. Niektórzy fioterapeuci są zdania, że osoby z obniżoną funkcją nerek narażeni się na depresję i choroby psychiczne.
Aby szybciej oczyścić organizm i poczuć się spokojniejszym warto do mieszanki odtruwającej dla nastolatka dołączyć surowce, których efektem końcowym będzie mniejsza drażliwość emocjonalna. Do roślin tych należą m.in. brzoza i nawłoć. Warto zastosować te zioła właśnie na początku jesieni, kiedy jest idealna pora na oczyszczanie organizmu i wzmocnienie nerek.
Liście brzozy
Liście brzozy mają właściwości moczopędne, odtruwające oraz przeciwobrzękowe. Wzmagają wydzielanie moczu i potu, a wraz z nimi jonów sodowych i chlorkowych oraz metabolitów azotowych, które wiążą, by następnie wydalić je z moczem. Flawonoidy zawarte w surowcu przynoszą działanie przeciwzapalnie i przeciwbólowe.
Liście brzozy można stosować jako napar 2-3 razy dziennie. Coraz bardziej popularną w ostatnich czasach jest picie świeżego soku brzozowego – tzw. oskoły. Oprócz wyżej wymienionych właściwości, jest także środkiem wzmacniającym i zwiększającym odporność organizmu (po antybiotykoterapii), a także regulującym przemianę materii.
Wskazaniem do stosowania liści brzozy są choroby z przebiegiem obrzęków na tle niewydolności nerkowej oraz przy niektórych chorobach skórnych, związanych z wadliwą przemianą materii, a więc także w trądziku młodzieńczym.
Nawłoć pospolita
Drugą rośliną zwiększającą diurezę i usuwającą z nerek nagromadzone obciążenia emocjonalne jest nawłoć pospolita. W Polsce częściej spotykanym gatunkiem jest równie wartościowa nawłoć kanadyjska lub nawłoć późna, która kwitnie na przełomie sierpnia i września, symbolizuje zbliżający się koniec kalendarzowego lata. Polifenole i saponiny zawarte w zielu tworzą związki kompleksowe z wieloma ksenobiotykami (substancjami zbędnymi i szkodliwymi dla ustroju), czyniąc je łatwo rozpuszczalnymi w wodzie, aby można je było wydalić z moczem i potem.
Dzięki obecności flawonoidów nawłoć wykazuje działanie przeciwrodnikowe i odtruwające oraz jest pomocna w dermatozach. Tymczasem garbniki obecne w surowcu mają właściwości ściągające, przeciwbakteryjne i przeciwzapalne w obrębie przewodu pokarmowego (nieżyt żołądka i jelit, nadmierna fermentacja jelitowa).
Dodatkowym atutem surowca jest silne działanie przeciwobrzękowe, szczególnie w obrębie kończyn dolnych występujące na tle niewydolności krążenia – znosi więc uczucie bólu i obrzmienia. Stosujcie nawłoć jako napar minimum 2 razy dziennie, a po 2 miesiącach stosowania zobaczycie pożądane efekty. Nawłoć można śmiało łączyć z ziołami czyszczącymi krew.
W kolejnej części cyklu „Zioła dla nastolatków” – propozycje na piękną cerę i zdrowie układu rozrodczego młodych kobiet.
Sprawdź także >> Cykoria podróżnik – właściwości
Bibliografia
- Fitoterapia i leki roślinne, E. Lamer-Zarawska i inni (red.), Warszawa 2007
- https://rozanski.li
Dodałabym do listy siemie lniane, zwłaszcza przy obecnej przetworzonej diecie większości nastolatków.