Seks, a szczególnie zdrowie seksualne nadal pozostaje dla wielu z nas obszarem tabu. Polacy wstydzą się rozmawiać o seksie. Problem robi się jeszcze większy, kiedy potrzebujemy skonfrontować się ze specjalistą w tym zakresie. Jak zasięgnąć porady bez wstydu? Jak przełamać bariery związane z naszym zdrowiem seksualnym?
Z pomocą przybywa internetowa poradnia Tytotu.pl. Poradnia w swojej bogatej ofercie proponuje wirtualne spotkania ze specjalistami w zakresie między innymi: zdrowia seksualnego, edukacji seksualnej, czy psychologii. O funkcjonowaniu Tytotu.pl oraz o tym, dlaczego w dalszym ciągu boimy się rozmawiać o zdrowiu seksualnym rozmawiamy z Zenonem Jasykiem ze Stowarzyszenia Podwale Siedem, koordynatorem projektu Tytotu.pl.
Witaj TU, w #tytotu – Twojej poradni on-line
W poradni #tytotu jednoczymy siły wielu specjalistów, aby zająć się w sposób kompleksowy Twoim zdrowiem seksualnym i emocjonalnym oraz służyć wsparciem w kryzysie. Takie sformułowania witają nas na stronie tytotu.pl czyli wirtualnej poradni zdrowia seksualnego. Sam koncept założenia poradni, jak tłumaczy Zenon Jasyk, zrodził się jeszcze w czasie trwania pandemii Covid-19. W wyniku niedostępności placówek stacjonarnych wykrystalizowała się idea, aby stworzyć punkt doradztwa on-line.
Wobec delikatnego obszaru, w którym obraca się #tytotu, taka forma wirtualnego wsparcia mogła okazać się rozwiązaniem sprzyjającym pacjentom i ułatwić kontakt tym, którzy obawiają się bezpośredniego spotkania. Zagadnienia skorelowane ze zdrowiem seksualnym nadal są bowiem w Polsce marginalizowane. Trudno rozmawia się nam o seksie, a jeszcze większe problemy sprawia płaszczyzna związana ze zdrowiem i bezpieczeństwem seksualnym.
Wychodząc naprzeciw potrzebom pacjentów powstała poradnia, gdzie specjaliści praktykują diagnostykę, leczenie oraz wsparcie kryzysowe w duchu 'evidence-based’ – najnowszych osiągnięć nauki, medycyny oraz psychologii i psychiatrii. Zawsze z szacunkiem dla indywidualnych potrzeb człowieka.
Bogactwo specjalistów, mnogość możliwości – kto pomaga w #tytotu?
Obecny skład poradni #tytotu to trzynastu specjalistów z zakresu różnych obszarów zdrowia seksualnego. Jak objaśnia i wylicza gość Radiokliniki, są to zarówno lekarze, pielęgniarki, psychologowie, psychoterapeuci, w tym również psychoterapeuci z obszaru uzależnień, jak również edukatorzy seksualni, czy przedstawiciele grup samopomocowych, na przykład osoby żyjące z HIV/AIDS.
Każda osoba, która w jakikolwiek sposób potrzebuje wsparcia, pomocy, porady, może się do nas zwrócić. Staramy się dotrzeć także do tych, którzy z uwagi na, na przykład miejsce zamieszkania, mogą mieć utrudniony dostęp do stacjonarnej placówki zdrowotnej – czytamy na stronie poradni.
Co wyraźnie podkreśla Zenon Jasyk, #tytotu nie należy traktować jako standardowej poradni zdrowia, czy też placówki medycznej. Lekarze związani z tym projektem nie wystawiają recept, nie organizują pacjentom harmonogramu leczenia, a terapeuci nie prowadzą długoterminowych terapii. Kontakt z #tytotu odbywa się na zasadzie konsultacji specjalistycznych, pewnego rodzaju ukierunkowania na ewentualne dalsze działania. Warto nadmienić, że zgłoszenie się do #tytotu, a także ewentualna konsultacja jest całkowicie darmowa.
Nie działamy w ramach NFZ-u, nie jesteśmy typową poradnią zdrowia. Jesteśmy inicjatywą oddolną złożoną z pasjonatów i przede wszystkim specjalistów w swoich dziedzinach. – tłumaczy nasz gość.
Jak zaznacza Zenon Jasyk, funkcjonowanie #tytotu w obecnym kształcie nie byłoby możliwe, gdyby nie wsparcie – na zasadzie grantów, ze strony Instytutu Praw Pacjenta, ale przede wszystkim ze strony programu Pozytywnie Otwarci, który promuje profilaktykę dotyczącą osób żyjących z wirusem HIV.
Co należy wiedzieć i jak się przygotować do wizyty w internetowej poradni #tytotu?
Aby skorzystać z bogatego wachlarza internetowej poradni #tytotu wystarczy wejść na stronę tytotu.pl, a następnie z szeregu dostępnych zakładek wybrać interesujący nas obszar, na przykład: zdrowie seksualne, edukacja seksualna, czy uzależnienia. W dalszej kolejności wybieramy dostępnego specjalistę oraz formę kontaktu, może być to zarówno forma tekstowa/mailowa, jak również wersja audio/video za pośrednictwem platform komunikacyjnych.
Co warto nadmienić, specjaliści zrzeszeni w ramach projektu #tytotu dostępni są także dla pacjentów posługujących się językiem angielskim, ukraińskim, czy językiem migowym.
Zależy nam na tym, żeby dotrzeć do jak największej liczby osób z informacjami oraz wsparciem, jako że i jednego i drugiego często brakuje w przestrzeni rzeczywistej. Naszym priorytetem jest zapewnienie ludziom poczucia komfortu i bezpieczeństwa. Ale przede wszystkim chcieliśmy, żeby tytotu.pl było miejscem, które oferuje kompleksową pomoc od porady lekarza, przez wsparcie psychologiczne i dzielenie się doświadczeniem życia z HIV, po dostarczenie testu. – przekonuje Zenon Jasyk.
W #tytotu jesteśmy dla Ciebie – internetowa poradnia dla każdego
Jak podkreśla gość Radiokliniki, #tytotu jest wirtualnym miejscem, gdzie każdy jest mile widziany. Często trudnością w kontakcie ze specjalistą jest nie tylko wspomniana wcześniej odległość od placówki medycznej, niepełnosprawność, ale także bariera wstydu wynikająca z tytułu, na przykład wykonywanej pracy. Poradnia służy wsparciem osobom świadczącym usługi seksualne, osobom transpłciowym, nieheteronormatywnym, czy niebinarnym.
Przed nami nie masz się czego wstydzić, nie oceniamy – wiemy jak Ci pomóc. Wolisz anonimową rozmowę? Nie ma problemu. W #tytotu. jesteśmy dla Ciebie.
W ramach grup samopomocowych #tytotu możliwa jest także konsultacja z osobami, które borykają się z podobnym problemem, z jakim pacjent zgłasza się do poradni. Pacjent ma np. możliwość rozmowy z osobą, która żyje z wirusem HIV i wie jak przebiega leczenie oraz ma własne doświadczenia związane z kontaktami na tle społecznym, czy partnerskim. Innymi słowy wie, jak funkcjonować z wirusem na co dzień. Tym samym może być niejako przewodnikiem dla osoby, która dopiero dowiaduje się o swoim zakażeniu i dla której może być to równoznaczne ze stygmatyzacją, czy medycznym wyrokiem.
W naszej działalności szczególny nacisk kładziemy na choroby przenoszone drogą płciową czyli HIV, kiłę, chlamydiozę, czy rzeżączkę – tłumaczy nasz rozmówca.
Testy na obecność wirusa HIV
Jedną z możliwości jaką oferuje internetowa poradnia zdrowia seksualnego jest opcja zamówienia testu na obecność wirusa HIV do domowego użycia. Jest to funkcja, która pojawia się na stronie czasowo i jest wcześniej zapowiadana w mediach społecznościowych poradni – zależna od dostępności przyznanych #tytotu grantów.
Pomoc specjalistyczna jest prowadzona w systemie ciągłym, natomiast pomoc w postaci zamówienia bezpłatnego testu oraz pakietu ochrony intymnej jest odpowiednio wcześniej zapowiadana na social mediach poradni.
Jak podkreśla Zenon Jasyk, nawet jeżeli aktualnie nie jest prowadzona wysyłka testów na obecność wirusa HIV w #tytotu, to każda osoba, która skontaktuje się w tej sprawie z poradnią, zostanie odpowiednio przekierowana do placówki, która w danym momencie dysponuje takimi testami.
Akcja rozsyłania testów cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem. Podczas ostatniej akcji obejmującej kilka miesięcy przesłaliśmy ponad 1500 testów. Warto dodać, że dla ponad 60 procent zamawiających, był to pierwszy test w życiu wykonany w kierunku HIV – mówi nasz rozmówca.
Chorujemy częściej, badamy się coraz rzadziej
Wydawać by się mogło, że w związku z rozwojem badań, a także możliwością dostarczania testów (np. pod kątem obecności wirusa HIV czy innych chorób przenoszonych drogą płciową), statystyki związane ze zdrowiem seksualnym, które dotyczą naszego kraju będą z roku na rok coraz lepsze. Jednak, jak wynika z raportów przygotowanych przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH PIB, problem chorób przenoszonych drogą płciową staje się w Polsce coraz poważniejszy.
Ubiegły rok okazał się rekordowy, jeżeli chodzi o liczbę nowo wykrytych zakażeń HIV. Było ich 2905, ponad 20 procent więcej niż w roku 2022.
Miniony rok to również zgłoszenia blisko trzech tysięcy przypadków kiły, niemal tysiąc diagnoz chlamydiozy, czy niespełna półtora tysiąca rozpoznań rzeżączki. W każdym przypadku dane znaczącą przewyższają rok poprzedni.
Test na obecność wirusa HIV wykonało jedynie około 9 procent dorosłych obywateli Polski. Szacuje się, że około 30 procent osób żyjących z HIV, nie wie o swoim zakażeniu.
Zenon Jasyk wskazuje, że wykrywalność zakażeń wirusem HIV w Europie Zachodniej znacząco spada, podczas gdy w Polsce ma miejsce zupełnie odwrotna sytuacja. Jednocześnie ekspert Radiokliniki podkreśla, że mówimy jedynie o wirusie HIV, a wariantów zakażeń, które są związane z drogami płciowymi jest ponad 44.
O seksie Polaków rozmowy – czy nadal żyjemy w świecie tematów tabu?
Wielce prawdopodobne, że za taki stan rzeczy cały czas odpowiada niska świadomość Polaków związana z bezpieczeństwem i zdrowiem seksualnym. Zdaniem Zenona Jasyka w naszym kraju nadal mówimy zbyt mało o szeroko pojętej seksualności. Do tego dochodzi brak edukacji seksualnej w szkołach, liczne systemowe zaniedbania i problemy finansowe.
Zapraszamy do wysłuchania całej rozmowy.
