Mózgowe porażenie dziecięce (MPD, choroba Little’a) to zespół zaburzeń neurologicznych, które stanowią najczęstszą przyczynę niepełnosprawności u dzieci.
[aktualizacja: grudzień 2017]
Mózgowe porażenie dziecięce | Często jego dyskretne postacie są przeoczane, a tymczasem tylko wcześnie podjęta rehabilitacja może uchronić ośrodkowy układ nerwowy dziecka przed nieodwracalnymi zmianami – zaznacza nasza Ekspertka, Profesor Małgorzata Łukowicz – specjalista rehabilitacji medycznej, balneologii i medycyny fizykalnej, kierownik Katedry Rehabilitacji Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie oraz kierownik Kliniki Rehabilitacji Instytutu Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka.
Mózgowe porażenie dziecięce nie jest chorobą a zespołem objawów będących skutkiem uszkodzenia mózgu w okresie okołoporodowym.
Mózgowe porażenie dziecięce | Startuje innowacyjny program rehabilitacji dla dzieci z województwa mazowieckiego. Poznaj szczegóły!
Projekt jest realizowany w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020 przez Centrum Rehabilitacji Constance-Care we współpracy z Warszawskim Kołem PSONI i trwa do 12.2020r.
Ideą projektu jest zwiększenie dostępności innowacyjnych terapii dla dzieci z MPD. Działania zakładają wykonanie badań początkowych wraz z trójpłaszczyznową analizą chodu, ocenę wyników, zaplanowanie modelu terapii oraz przeprowadzenie 15 sesji terapii chodu.
Każdy uczestnik programu bierze udział w minimum 2 cyklach po 15 sesji (w ciągu 12 m-cy!). Maksymalnie projekt zakłada 5 cykli po 15 sesji w ciągu 30 m-cy. O długości terapii decyduje stan zdrowia uczestnika i kolejność zgłoszeń.
WAŻNE! Pierwszy nabór do projektu odbędzie się już w styczniu 2018r. Kolejny nabór dopiero za rok – na wiosnę 2019r.
Część zadań wykonywanych będzie w NZOZ Ośrodek Rehabilitacyjny Warszawie (kwalifikacja + badanie początkowe i badanie końcowe) przy ul. Krasińskiego 41a (Żoliborz). Natomiast w Centrum Rehabilitacji Constance Care prof. Małgorzata Łukowicz, na podstawie badania początkowego oraz po przeprowadzeniu przez zespół trójpłaszczyznowej analizy chodu, oceni stan zdrowia każdego dziecka i na tej podstawie ustali model terapii.
Rehabilitacja tj. 15 sesji terapii chodu z wykorzystaniem najnowocześniejszego stacjonarnego robota G-EO System odbywać się będzie na terenie Centrum Rehabilitacji Constance Care, które jako jedyne na Mazowszu dysponuje takim urządzeniem.
Każdy z uczestników odbędzie minimum 2 x 15 sesji. Projekt zakłada następujące cykle terapii:
5 x 15 sesji w ciągu kolejnych 30 miesięcy dla 50 dzieci
3 x 15 sesji w ciągu kolejnych 18 miesięcy dla 27 dzieci
2 x 15 sesji w ciągu kolejnych 12 miesięcy dla 27 dzieci
Po zakończeniu całego programu każdy z uczestników przechodzi badanie końcowe wraz z trójpłaszczyznową analizą chodu.
Czym jest mózgowe porażenie dziecięce?
Mózgowe porażenie dziecięce, nazywane chorobą Little’a, nie jest chorobą , a zespołem objawów, wywoływanym przez zróżnicowane czynniki prowadzące do wielostopniowych uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego.
Przyczyny defektów pojawiają się zwykle podczas życia płodowego dziecka i wynikają z nieprawidłowego materiału genetycznego, niewłaściwego przebiegu ciąży, wad łożyska, infekcji przebytych przez matkę, a także przyjmowanych przez nią w tym okresie leków.
Do czynników, które mogą powodować niedokrwienie i niedotlenienie ośrodkowego układu nerwowego, należą także te okołoporodowe, występujące w trakcie narodzin i tuż po nich. Przyczynami zaburzeń dopływu krwi do ośrodkowego układu mogą być także: długi i nieprawidłowy poród, zbyt duży płód oraz owinięta i przyciśnięta pępowina, która skutkuje niedotlenieniem mózgu noworodka.
Kluczowym etapem w rozwoju dziecka jest pierwszy rok życia, ponieważ ośrodki odpowiedzialne za odbiór bodźców dopiero się formują.
Jeśli na nieukształtowany mózg zaczną oddziaływać szkodliwe bodźce prowadzące do urazów, zakażeń lub zapalenia opon, narząd zostanie uszkodzony. Czynniki te stanowią największe niebezpieczeństwo w pierwszych latach życia dziecka, ponieważ stanowią nie tylko zagrożenie uszkodzenia, ale przede wszystkim zahamowania dalszego rozwoju mózgu.
Wczesne rozpoznanie szansą na dalszy rozwój dziecka!
Całkowite wyleczenie niedowładu nie jest niemożliwe, jednak szybkość rozpoznania ma ogromne znaczenie, ponieważ mózgowe porażenie dziecięce można zahamować poprzez prawidłowe torowanie. Wykryte we wczesnym etapie można modyfikować poprzez wprowadzanie metod neurofizjologicznych.
Natychmiastowe rozpoznanie i niezwłoczna interwencja jest kluczowa, ponieważ rehabilitacja powinna zacząć się jak najwcześniej.
Jak zapobiegać mózgowemu porażeniu dziecięcemu?
Zapobieganie powstawaniu Mózgowego porażenia dziecięcego jest możliwe dzięki odpowiedniej profilaktyce ciąży, badaniom prenatalnym i ultrasonograficznym, a także warto unikać w tym okresie przyjmowania leków.
Zagrożenie stanowić mogą również zatrucia ciążowe, dlatego w szczególności należy dbać o właściwy poziom cukru we krwi, którego nie można lekceważyć, ze względu na podniesione ryzyko urodzenia dziecka hipertroficznego.
Niestety pewnych chorób i niewłaściwego materiału genetycznego nie sposób uniknąć. Zarówno przyszłe matki jak i lekarze mają możliwość wyeliminowania zagrożeń, więc jeśli badania wykazują, że istnieją czynniki zagrażające porodowi, nie należy decydować się na poród siłami natury.
Trzeba także pamiętać, że okres tuż po porodzie jest niezwykle ważny i dziecko wymaga ograniczenia kontaktu z osobami, które są nosicielami chorób zakaźnych!
Rehabilitacja i sposoby leczenia mózgowego porażenia dziecięcego
Dzieckiem dotkniętym MPD powinien zajmować się cały zespół: lekarz, kilku terapeutów, logopeda, pedagog i psycholog. Terapeuci wykorzystują zróżnicowane sposoby pracy, dostosowane i modyfikowane według indywidualnych potrzeb pacjenta. Należą do nich metody fizykalne, ćwiczenia logopedyczne oraz terapia pedagogiczno-psychologiczna, a ich rodzaj jest kwestią indywidualną i zależną od stanu zdrowia dziecka. Proces rehabilitacji ma przede wszystkim umożliwić dziecku uczestnictwo w życiu społecznym i dostosować je do otaczającego środowiska.
Mózgowe porażenie dziecięce nie jest chorobą, która musi uniemożliwiać funkcjonowanie w społeczeństwie.
Istnieje wiele metod rehabilitacji MPD, z których można skorzystać chcąc poprawić stan zdrowia dziecka.
Jedną z nich jest hipoterapia przynoszącą bardzo wiele korzyści i ciesząca się dużą popularnością, ponieważ kontakt z koniem, jego sierścią i ciepłem pozytywnie wpływa nie tylko na napięcie, ale także na kształtowanie prawidłowej postawy. Inną formą leczenia mózgowego porażenia dziecięcego poprzez obcowanie ze zwierzęciem jest znana dogoterapia, która umożliwia wyładowanie emocji i bardzo dobrze oddziałuje na psychikę dziecka.
Osoba dotknięta mózgowym porażeniem dziecięcym wymaga rehabilitacji przez całe życie, nawet gdy osiąga pełnoletność. Warto pamiętać, że dziecko potrzebuje nie tylko opieki, ale przede wszystkim akceptacji i miłości, które pozwolą mu na normalne funkcjonowanie w społeczeństwie.
Gość Radiokliniki – prof. nadzw. dr hab. n. med. Małgorzata Łukowicz, specjalista rehabilitacji medycznej, balneologii i medycyny fizykalnej, kierownik Katedry Rehabilitacji Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie oraz kierownik Kliniki Rehabilitacji Instytutu Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka.
Dzieci z MPD powinny ćwiczyć w celu poprawy wzorca chodu, który od urodzenia jest u nich zaburzony. W Constance Care oprócz standardowej terapii (indywidualnych ćwiczeń z fizjoterapeutami, odpowiednio dobranych dla każdego pacjenta) do edukacji chodu wykorzystywany jest stacjonarny robot G-EO System. On pozwala na wypracowanie pewnego automatyzmu chodu – każdy krok jest identyczny z poprzednim i następnym – zatem, w przeciwieństwie do pracy z samym fizjoterapeutą, zwiększa efektywność i skraca proces terapii. Robot nie zastąpi pracy z rehabilitantem, ale świetnie ją uzupełnia i pozwala na obiektywną ocenę. Każda sesja terapeutyczna jest zapisywana w komputerze (ilość kroków, długość, szybkość chodu, pokonany dystans, czas terningu, ilość przerw, etc), co pozwala na stały monitoring postępów terapii. Dodatkowo G-EO jako jedyne urządzenie na rynku uczy pacjentów wchodzenia i schodzenia po schodach….