Woda stanowi środowisko dla większości procesów metabolicznych, pełni rolę transportera wewnątrzustrojowego hormonów, enzymów, witamin i substancji odżywczych. Dlatego tak ważne jest codzienne, odpowiednie nawodnienie organizmu. Istnieje też szczególna grupa wód, zwana wodami leczniczymi, które mają za zadanie wspomagać leczenie różnego rodzaju dolegliwości, a to za sprawą wysokiej zawartości cennych składników mineralnych. Picie tych wód wymaga jednak starannego dobrania rodzaju wody i jej porcji, co wyjaśniamy w niniejszym artykule.

[aktualizacja: 07’2020]

Krenoterapia, czyli kuracja pitna wodami zdrojowymi.

Poza znanymi wodami źródlanymi i  mineralnymi na niektórych sklepowych czy aptecznych półkach możemy spotkać wody lecznicze. Picie wód leczniczych ma bardzo bogatą historię związaną również z naszym krajem. W wielu miejscach Polski możemy bowiem spotkać uzdrowiska i termy, które w swoim obrębie posiadają również pijalnie wód, gdzie kultywowana jest krenoterapia. Najpopularniejszymi wodami leczniczymi występującymi na terenie Polski są:

  • szczawy zawierające kwaśne węglany wapnia, sodu i dwutlenek węgla;
  • szczawy żelaziste, które dostarczają też związków żelaza, i alkaliczne;
  • wody chlorkowo-sodowe, które poza chlorkiem sodu zawierają jod, brom i żelazo;
  • wody siarkowe – poza związkami siarki często mają chlorek sodu.

Przykładowo: wody lecznicze Wysowej-Zdroju należą do wód mineralnych typu szczawy, czyli wód zawierających od 1000 mg/l wolnego dwutlenku węgla (CO2). Wody te należą do wód swoistych, czyli takich, które w swoim składzie chemicznym zawierają składniki specyficzne nadające im cech leczniczych. Składnikami swoistymi w szczawach Wysowej jest: mineralizacja, CO2, żelazo i jod.

Wody lecznicze mają ściśle określone wskazania do stosowania.

Wody lecznicze różnią się zawartością składników mineralnych, która waha się od dwóch do nawet kilkudziesięciu tysięcy mg/l. Z tego też powodu nie powinny służyć codziennemu gaszeniu pragnienia.

Wody lecznicze przypominają nieco produkty lecznicze, które również należy stosować zgodnie z zaleceniami i umiarem. Dlatego zazwyczaj pije się je w małych ilościach, w ściśle określonych porach dnia – najczęściej rano i na czczo. Taką wodę dawkuje się zazwyczaj zgodnie z informacjami zamieszczonymi na etykiecie lub pod ścisłą kontrolą lekarza.

Wody lecznicze są najczęściej hipertoniczne, czyli posiadają większe stężenie soli. Dzięki temu przyspieszają przechodzenie treści pokarmowej z żołądka do dwunastnicy oraz nasilają wydzielanie soków trawiennych. Należy pamiętać, że picie wód hipertonicznych niezgodnie z zaleceniami, w dużych ilościach, paradoksalnie zamiast nawadniać, może prowadzić do odwodnienia organizmu.

Ważne zalecenia dotyczące techniki picia i temperatury wód leczniczych.

Ważna jest również technika picia – małymi łykami i przez dłuższy czas. Specjaliści zalecają również picie w ruchu (sprzyja to perystaltyce jelit) i ze specjalnych naczyń. W znanych polskich uzdrowiskach można spotkać kuracjuszy, którzy spacerując na świeżym powietrzu, w otoczeniu zieleni popijają z wolna różne wody lecznicze.

W przypadku wód leczniczych równie ważna co technika picia i wybór określonej wody jest jej temperatura. Zazwyczaj pije się wodę o temperaturze pokojowej.

W przypadku schorzeń układu pokarmowego zaleca się picie ciepłej wody leczniczej, która działa kojąco i rozkurczająco na mięśnie układu pokarmowego. Zimna woda z kolei powoduje skurcz mięśni i nasila perystaltykę jelit i dróg żółciowych, co również może być pożądane przy niektórych schorzeniach, na przykład w kamicy żółciowej lub przy zaparciach.

Jak powstają wody lecznicze?

Wody lecznicze pobierane są ze specjalnych ujęć – najczęściej w najczystszych rejonach kraju. Zanim jednak woda znajdzie się w ujęciu, musi być “zaopatrzona” w składniki mineralne, które warunkują jej działanie. Najogólniej można powiedzieć, że dzieje się w to sposób naturalny – woda z opadów atmosferycznych dostaje się do skał o zróżnicowanym składzie i stamtąd zabiera ze sobą składniki mineralne.

Niektóre wody lecznicze cechują się również zawartością naturalnego dwutlenku węgla, dzięki czemu wydostający się gaz daje uczucie orzeźwienia.

Bazując na wysowskich wodach, powstają one w bardzo skomplikowanych warunkach gazowo-wodnych, gdzie do strumienia wód przemieszczających się w górotworze dopływa dwutlenek węgla z głębi górotworu (naturalnego pochodzenia). Szczawy Wysowej powstały w wyniku mieszania się wód głębokiego krążenia (tzw. wody diagenetyczne, czyli wody synsedymentacyjne, reliktowe, paleoinfiltracyjne, dehydratacyjne – przeobrażone różnymi procesami w czasie diagenezy osadów), z wodami płytkiego krążenia (wodami infiltracyjnymi – z opadów atmosferycznych).

Wykorzystanie wód leczniczych w leczeniu różnych schorzeń.

Wody lecznicze w zależności od składu mogą być wykorzystywane w leczeniu:

  • kamicy nerkowej – dzięki silnym właściwościom moczopędnym sprzyjają usuwaniu się “piasku” oraz złuszczonych komórek układu moczowego (woda Józef);
  • infekcji górnych dróg oddechowych – wysoka zawartość minerałów powoduje upłynnienie śluzu i ułatwia ewakuację flegmy;
  • rekonwalescencji po urazach i złamaniach – rozpuszczone jony wapnia i magnezu wpływają na mineralizację kości;
  • nerwic i innych chorób układu nerwowego – jony bromkowe mogą działać uspokajająco i nasennie;
  • nieżytów układu pokarmowego – głównie żołądka i jelit, dzięki wspomnianemu już wpływowi na pracę mięśni gładkich (m.in. woda Henryk, woda Franciszek).

Wody lecznicze mogą również być stosowane w postaci kąpieli lub inhalacji. Korzystnym wpływem wód leczniczych na pielęgnację i higienę zajmuje się balneologia. Kąpiele w wodach leczniczych mają działanie kojące, uspakajające, zmniejszające alergie, wspomagające gojenie ran skórnych.

Wody lecznicze nie dla wszystkich!

Pomimo niekwestionowanej aktywności prozdrowotnej wód leczniczych nie są one odpowiednie dla wszystkich.

Szczególną ostrożność w piciu wód leczniczych na własną rękę zachować powinny osoby cierpiące na nadciśnienie, gdyż wody lecznicze z racji swojej wysokiej mineralizacji zawierać mogą również sporą ilość sodu. Od picia wód leczniczych na własną rękę powinny powstrzymać się również osoby cierpiące na obrzęki, niewydolność serca i nerek oraz borykające się z chorobami tarczycy.

Artykuł powstał we współpracy z Uzdrowisko Wysowa S.A.

Ważny artykuł w temacie nawodnienia: Woda – środowisko dla większości procesów metabolicznych!

Zapytaj lub skomentuj:

Napisz komentarz
Podaj swoje imię