Biegunka wydawać by się mogło jest objawem prozaicznym i niespecyficznym. W obrazie klinicznym dominuje zazwyczaj stolec o luźniejszej konsystencji, który niekiedy może zawierać krew lub śluz. Pomimo podobieństwa objawów, biegunki mają jednak różne mechanizmy powstawania.

Biegunkę można sklasyfikować na podstawie czynnika je wywołującego (infekcyjne, polekowe), długości trwania objawów (biegunka ostra, przewlekła), a także patomechanizmu jej powstawania. U podstaw powstawania biegunki leżą najczęściej trzy mechanizmy:

  • osmotyczny
  • wydzielniczy
  • zapalny

Biegunka osmotyczna

Biegunka osmotyczna powstaje zazwyczaj w wyniku pojawiania się w jelicie substancji osmotycznie czynnych. Powodują one wzrost ciśnienia osmotycznego, nagromadzenie wody oraz jonów chlorkowych w jelicie cienkim, co przekracza jego możliwości chłonne.

Gromadząca się woda zwiększa objętość stolca, co wywołuje nieprzyjemne parcie. Tak działają również leki stosowane w leczeniu zaparć, kiedy rozluźnienie konsystencji mas kałowych jest pożądane np. sól gorzka (siarczan magnezu), makrogol lub laktuloza.Biegunkę osmotyczną mogą również wywołać powszechnie stosowane produkty spożywcze np. występujące w słodzikach mannitol, sorbitol lub ksylitol.

Biegunka wydzielnicza (sekrecyjna)

Jest ona wynikiem różnicy między zwiększonym wydzielaniem, a wchłanianiem soli i wody w jelicie cienkim i grubym. Czynnikiem inicjującym biegunkę wydzielniczą mogą być również toksyny bakteryjne, wirusy oraz  kwasy żółciowe.

Niekiedy zwiększone wydzielanie w jelicie jest następstwem aktywności hormonalnych guzów nowotworowych lub niewydolności serca.

Często biegunka sekrecyjna wywołana jest przez pobudzenie włókien jelitowego układu nerwowego przez mediatory – adenozynę, histaminę czy serotoninę.

Biegunka wydzielnicza jest prawie zawsze bardzo obfita i towarzyszą jej silne bóle brzucha. Biegunka sekrecyjna towarzyszy nadużywaniu leków na zaparcia (bisakodyl, liść senesu, aloes) oraz nadmiernemu spożyciu alkoholu. U niektórych osób z upośledzonym trawieniem biegunka wydzielnicza jest wynikiem fermentacji niewchłoniętych dwucukrów.

Biegunka o podłożu zapalnym

Niekiedy biegunka ma podłoże zapalne. Ma to miejsce w przypadku uszkodzenia nabłonka jelitowego np. w przebiegu celiakii lub nieswoistych zapaleń jelita. Często pojawia się również jako następstwo radioterapii narządów jamy brzusznej lub stosowania leków przeciwnowotworowych, niesteroidowych leków przeciwzapalnych, inhibitorów pompy protonowej oraz statyn.

Na osobny komentarz zasługują biegunki pojawiające się u chorych na nowotwory złośliwe. W opiece paliatywnej biegunki te wywołane są zbyt intensywnym leczeniem zaniedbanych zaparć lub stosowaniem żywienia pozajelitowego. Niekiedy biegunka pojawia się jako następstwo stosowania cytostatyków lub zbyt małej powierzchni wchłaniania wody w jelicie na skutek jego resekcji.

ZapiszZapisz

ZapiszZapisz

ZapiszZapisz

ZapiszZapisz

ZapiszZapisz

ZapiszZapisz

ZapiszZapisz

Zapytaj lub skomentuj:

Napisz komentarz
Podaj swoje imię