ADHD, czyli zespół nadpobudliwości ruchowej z deficytem uwagi z reguły kojarzy nam się z niesfornymi i hałaśliwymi dziećmi. To zaburzenie może jednak dotyczyć również dorosłych i towarzyszyć mu istotne trudności w funkcjonowaniu w zakresie edukacji, pracy, relacji z bliskimi i w społeczeństwie. Teraz możliwa jest łatwiejsza diagnoza tej jednostki chorobowej – dzięki polskojęzycznej wersji testu DIVA 2.0!
[aktualizacja: 08’2020]
Czym jest ADHD?
ADHD (ang. Attention deficit hyperactivity disorder) to zespół nadpobudliwości ruchowej z deficytem uwagi objawiających się problemami z funkcjami wykonawczymi. Skutkują one: deficytem uwagi, hiperaktywnością, impulsywnością i nadpobudliwością ruchową, przez co osoby z ADHD cechują się niekonsekwencją w wykonywaniu zadań oraz niekontrolowaną i niezorganizowaną nadmierną aktywnością.
ADHD zwykle kojarzy się z niesfornymi i nadpobudliwymi dziećmi, jednak zespół nadpobudliwości ruchowej z deficytem uwagi to także problem dorosłych!
Dorośli często są mniej nadpobudliwi. Z czasem człowiek zaczyna kontrolować objawy nadpobudliwości psychoruchowej i impulsywności. ADHD w późniejszym wieku objawia się jednak wzmożonym napięciem oraz niepokojem wewnętrznym, które są trudne do wytrzymania!
Jakie są objawy ADHD u dorosłych?
Taka osoba może nie czuć spełnienia, nawet gdy osiągnie sukces, a także wciąż odkładać na później swoje obowiązki. Często rozpoczyna wiele zadań jednocześnie i nie kończy ich (wielowątkowość). Przerywa innym, nie daje dokończyć wypowiedzi. Ma też skłonności do zamartwiania się.
Osobie z ADHD często towarzyszy chaos myślowy i rozkojarzenie. Taką osobę cechuje też nadruchliwość. W parze z powyższymi cechami może iść kreatywność.
U dorosłych, którzy zgłaszają się do poradni z podejrzeniem ADHD najczęściej dominuje deficyt uwagi. To jeden z głównych objawów zaburzenia, który znacznie utrudnia normalne funkcjonowanie zarówno dzieci, jak i dorosłych.
DIVA 2.0 – wywiad diagnostyczny ADHD u dorosłych
W marcu 2016 roku pojawiły się nowe narzędzia, pomocne w diagnozowania ADHD u dorosłych. Dzięki pracy doktora Pawła Brudkiewicza oraz doktora Rafała Jaeschke, ukazało się pierwsze polskojęzyczne tłumaczenie DIVA 2.0 – wywiadu diagnostycznego ADHD u dorosłych.
Tłumaczenie kwestionariusza DIVA było możliwe dzięki wsparciu redakcji czasopisma Medycyna Praktyczna–Psychiatria oraz DIVA Foundation. Tym samym język polski stał się 19-tym językiem na świecie, w którym można przeprowadzić badanie za pomocą DIVA.
Wywiad Diagnostyczny ADHD u Dorosłych (DIVA) to jeden z głównych kwestionariuszy do diagnozowania Zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) u osób dorosłych. Został opracowany w 2010 r. w Holandii przez J.J.S. Kooij i M.H. Francken i oparty na kryteriach DSM-IV.
Według tej klasyfikacji postawienie diagnozy ADHD u osoby dorosłej powinno być poprzedzone ustaleniem, czy symptomy były obecne zarówno w dzieciństwie, jak i w wieku dorosłym. W miarę możliwości, informacje należy zbierać także od osób, które znały pacjenta jako dziecko (np. rodzice, rodzina itd.).
W trakcie wywiadu kolejno przytacza się konkretne przykłady realnych zachowań z przeszłości i teraźniejszości. Ma to na celu ułatwienie oceny, czy dany objaw (będący kryterium rozpoznania ADHD) występował/występuje w dzieciństwie/w wieku dorosłym.
Oprócz samych objawów ocenia się ich wpływ na funkcjonowanie w pięciu kluczowych obszarach życia:
- funkcjonowanie w pracy/w szkole,
- relacje z bliskimi i rodziną,
- interakcje społeczne,
- czas wolny/hobby,
- samoocena/wiara w siebie.
Omawiany wywiad diagnostyczny to cenne uzupełnieniem psychiatrycznego badania specjalistycznego. Planowane są prace walidacyjne nad polską wersją kwestionariusza DIVA.
To może Cię zainteresować: Depresja u dzieci i młodzieży – nie zbagatelizuj pierwszych objawów!
Podcast do wysłuchania
Gościem Radiokliniki był dr Paweł Brudkiewicz – specjalista psychiatra, psychoterapeuta, lekarz z kilkunastoletnim doświadczeniem zawodowym (w tym w zakresie medycyny somatycznej). Absolwent studiów dziennych na Wydziale Lekarskim UJ CM. Doświadczenie zawodowe zdobywał m.in. w Katedrze i Klinice Psychiatrii UJ CM i w Specjalistycznym Szpitalu im. dr. J. Babińskiego w Krakowie. Uczestnik licznych kursów, konferencji i warsztatów. Założyciel i Redaktor Naczelny czasopisma specjalistycznego „Medycyna Praktyczna – Psychiatria”. Jego zainteresowania kliniczne obejmują: medycynę snu (bezsenność i inne zaburzenia snu), zaburzenia afektywne (depresja, choroba afektywna dwubiegunowa), lękowe (nerwice), zaburzenia osobowości, ADHD u dorosłych, psychofarmakologię, psychoedukację, motywację osób uzależnionych do podjęcia terapii odwykowej oraz pomoc w problemach, które legły u podłoża uzależnienia. Ceni zaangażowanie rodziny w leczenie pacjenta. Przyjmuje w Centrum Dobrej Terapii w Krakowie.
