Jogurt możemy znaleźć niemal w każdej lodówce polskiej rodziny. Wykorzystujemy go zarówno jako składnik sosów i dressingów, jak również jako zdrowy deser dla całej rodziny. Ten wdzięczny mleczny napój tak zakorzenił się w naszej kulinarnej tradycji, że stosujemy go nie zastanawiając się nawet nad jego prozdrowotnymi właściwościami. Przyjrzyjmy się więc, czym powinien wyróżniać się naprawdę dobry jogurt?
aktualizacja 10’2020
Czym jest jogurt?
Jogurt to po prostu mleczny napój, zazwyczaj o gęstej konsystencji otrzymywany z pasteryzowanego mleka krowiego.
Jogurt naturalny powstaje w wyniku fermentacji mleka poddanego działaniu odpowiednich szczepów bakterii.
Świeży jogurt nigdy nie jest jednolity i ma wyraźnie rozdzielone fazy – tzw. “skrzep i wodę”. Dopiero wymieszanie obu faz sprawia, że jogurt jest aksamitny i ma jednolitą konsystencję.
Dobry jogurt naturalny powinien mieć stosunkowo krótki skład, przy czym dodatek niektórych substancji pomocniczych wcale nie musi oznaczać, że dany produkt cechuje się kiepską jakością. Uwzględnienie w składzie niektórych jogurtów neutralnych dodatków, takich jak skrobia modyfikowana, ma na celu utrzymanie właściwej konsystencji.
To samo dotyczy mleka w proszku. Choć rzeczywiście jest kaloryczne, to niesłusznie przez niektórych uznawane jest za niezdrowe. Mleko w proszku jest bowiem niczym innym, jak pełnotłustym mlekiem poddanym najpierw pasteryzacji i odparowaniu wody, a następnie suszeniu. Dzięki temu produkt ma dłuższą trwałość, a w niektórych jogurtach pełni rolę substancji zagęszczającej.
W ostatnich latach pojawiają się doniesienia, że mleko i jaja w proszku mogą zawierać tzw. oksysterole. Zarzuca się im negatywny wpływ na układ sercowo-naczyniowy. Warto jednak przytoczyć w tym miejscu słowa Paracelsusa – Dosis facit venenum – Dawka czyni substancję trucizną. Szkodliwość żywości można rozpatrywać na wiele różnych sposobów. Samo mleko obfituje przecież w nasycone tłuszcze zwierzęce, których nadmiar również jest szkodliwy dla zdrowia. Jednocześnie jest jednak bogate w wapń, witaminy i minerały, co sprawia, że bez mleka trudno sobie wyobrazić codzienną egzystencję 😉
Jogurt. Czy wiesz, że…?
Z najnowszych badań wynika, że bardzo prostym sposobem na utrzymanie dobrego poziomu ciśnienia krwi jest spożywanie pokarmów bogatych w probiotyki, takie jak jogurt oraz kefir.
W czasopiśmie „Arterial Hypertension” (oficjalne czasopismo Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego) opublikowano wyniki badań przeprowadzonych na 550 uczestnikach. Badani przyjmowali probiotyki przez 2 miesiące, po czym okazało się, że średni poziom ciśnienia skurczowego spadł o 3,56 milimetrów słupa rtęci (mm Hg), natomiast poziomy rozkurczowe spadły o 2,38 mm Hg. Podobne wyniki obserwuje się w czasie stosowania leków hipotensyjnych, których przyjmowanie w przeciwieństwie do probiotyków obarczone jest różnymi działaniami niepożądanymi.
Jogurty i probiotyczne szczepy bakteryjne
Jogurty naturalne zawierają w swoim składzie probiotyczne szczepy bakteryjne, które wykazują w stosunku do ludzkiego organizmu aktywność prozdrowotną.
W dobrych jogurtach oprócz żywych kultur bakterii jogurtowych znajdziemy również dodatek jednego lub dwóch szczepów probiotycznych o udowodnionych klinicznie właściwościach.
Są to najczęściej szczepy Lactobacillus acidophilus LA-5 oraz Bifidobacterium lactis BB-12. Oba szczepy to tzw. szczepy ludzkie, charakteryzujące się dużą przeżywalnością zarówno w procesie produkcyjnym, jak i w jelicie.
Wybierając jogurt warto sprawdzić, czy dany produkt ma właściwie oznaczony szczep probiotyczny: gatunek + rodzaj + oznaczenie literowo-cyfrowe.
Jogurty owocowe i temat cukru
Dodanie do jogurtu naturalnego owocowego wsadu czyni go… jogurtem owocowym. Często pojawiają się zarzuty, że jogurty owocowe obfitują w cukier i dlatego nie są dobrym wyborem w przypadku dzieci. Przy całym “hejcie” wylewanym na cukier warto pamiętać, że węglowodany, zarówno proste i złożone, są ważnym składnikiem odżywczym niezbędnym w dobrze zbilansowanej diecie. Są źródłem energii dla wielu procesów zachodzących w naszym organizmie – najwięcej cukru zużywają mięśnie i mózg. Masa mózgu stanowi jedynie 2% całej masy ciała, a on sam w ciągu doby zużywa nawet 20% dostarczanej energii!
Całkowite usunięcie cukru z jadłospisu (szczególnie u rozwijających się dzieci) jest niebezpieczne. Warto jednak dbać, by dostarczać go w zdrowych i umiarkowanych ilościach!
Pozostając jednak w temacie cukru w jogurtach, warto zadać sobie pytanie: co jest jego źródłem i jaką rolę pełni w jogurcie? Większość z nas wyobraża sobie, że producent dosypuje cukier, by nadać mu wyłącznie słodki smak. W dobrych jogurtach źródłem węglowodanów są cukry zawarte w samych owocach i mleku (laktoza).
Jogurty dobrym wyborem w codziennym jadłospisie
Jogurty, zarówno naturalne, jak i w owocowe, należy traktować jako żywność funkcjonalną, czyli mającą odpowiednią wartość odżywczą, która jednocześnie wywiera bezpośredni wpływ na zdrowie. Jeśli słodki smak jogurtów miałby zachęcić młodsze dzieci do ich spożywania, nie mam nic przeciwko temu. Wychodzę z założenia, że z dwojga złego zdrowszym składnikiem takich jogurtów będzie cukier zawarty naturalnie w samych owocach i mleku, niż sztuczne słodziki jak aspartam czy acesulfam.
Pamiętajmy, że jogurty i inne przetwory mleczne są niejako naturalnym środowiskiem dla probiotyków. Dostarczając je w ten sposób do organizmu możemy być pewni, że świetnie wzbogacą naszą mikroflorę.
Przeczytaj także: Pożyteczne mikroby na straży odporności!
