Łuszczyca krostkowa – przyczyny, objawy, leczenie [podcast]

Łuszczyca krostkowa to jedna z cięższych odmian łuszczycy. Jest to choroba przewlekła. Bywa przypadłością wśród kobiet w średnim wieku palących papierosy. Chociaż coraz więcej wiemy o tym schorzeniu, nadal pozostaje wiele pytań. O objawach, przyczynach i leczeniu łuszczycy krostkowej rozmawialiśmy z prof. Ireną Walecką, kierownikiem Kliniki Dermatologii Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA w Warszawie.

Rodzaje łuszczycy

Występuje bardzo wiele odmian łuszczycy, które można podzielić ze względu na:

• Wiek, w jakim się pojawia:
  • łuszczyca wczesnego początku – dotyka osób przed 40. rokiem życia;
  • łuszczyca późnego początku – dotyka osób po 60. roku życia.
• Przebieg choroby:
  • ciężki,
  • łagodny,
  • umiarkowany.
• Morfologię zmian:
  • drobnogrudkowa,
  • plackowata,
  • krostkowa,
  • erytrodermiczna.

Łuszczyca krostkowa jest jedną z odmian łuszczycy. Zapraszamy do zapoznania się także z artykułem i podcastem, w którym rozmawiamy o etiopatogenezie choroby i możliwościach jej leczenia. Zwracamy także uwagę na prawidłowe różnicowanie objawów łuszczycy z innymi chorobami skóry >> Łuszczyca – objawy, diagnostyka i leczenie.

Jak wygląda łuszczyca krostkowa?

Łuszczyca krostkowa sprawia, że skóra staje się czerwona i opuchnięta. Pojawiają się krosty, które są wypełnione jałową wydzieliną ropną. Łuszczyca krostkowa występuje w postaci uogólnionej i miejscowej. 

Postać uogólniona, w przypadku której krostki pojawiają się na całym ciele, należy do najcięższych postaci łuszczycy i jeszcze kilka lat temu stanowiła zagrożenie dla zdrowia i życia. Obecnie także nie można jej lekceważyć i wymaga specjalistycznego leczenia szpitalnego. 

Postać miejscowa najczęściej dotyka skóry stóp i dłoni. Pojawia się na piętach, palcach, często prowadzi do uszkodzenia płytki paznokcia.

Objawy łuszczycy krostkowej

Dermatolog bez problemu zdiagnozuje łuszczycę krostkową, ale dla niewprawnego oka pierwsze zmiany łuszczycowe mogą być mylone z wypryskami.

Pierwsze objawy łuszczycy krostkowej – postać uogólniona:

• złe samopoczucie,
• gorączka,
• bóle stawów,
• bóle mięśni,
• bóle głowy.

Następnie dochodzi do nagłego wysypu zmian łuszczycowych. Może też pojawić się objaw tzw. język geograficzny – na języku pojawiają się czerwone bruzdy, które przypominają mapę. Także może dojść do zapalenia czerwieni wargowej i zajęcia wzroku.

Przyczyny łuszczycy krostkowej

Najczęstszą przyczyną łuszczycy krostkowej są predyspozycje genetyczne, ale nie są one jedynym i wystarczającym czynnikiem mogącym wywołać chorobę. Musi pojawić się jeszcze czynnik wyzwalający, którym najczęściej jest palenie tytoniu. Oprócz tego do przyczyn łuszczycy krostkowej zalicza się:

• infekcje wirusowe, bakteryjne, grzybicze – najczęściej zakażenia paciorkowcami i gronkowcami;
• czynniki środowiskowe – stres, palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu, spożywanie nadmiernej ilości mleka;
• niektóre leki – antybiotyki, leki przeciwgrzybicze, morfina, lit, leki nasercowe, a nawet leki stosowane w leczeniu łuszczycy;
• hipokalcemia (obniżony poziom wapnia);
• zmiany hormonalne – głównie ciąża, ale też antykoncepcja hormonalna, nawroty choroby zdarzają się także podczas menstruacji;
• próchnica zębów.

Typowym pacjentem z łuszczycą krostkową jest kobieta w średnim wieku paląca papierosy. Ma zmiany na dłoniach i stopach, które są złuszczające i nawracające oraz bardzo oporne na leczenie miejscowe. W przypadku tego typu zmian najlepiej wykonać biopsję. – tłumaczy prof. Walecka. 

Łuszczyca krostkowa a ciąża

U kobiet ciężarnych łuszczyca krostkowa występuje w postaci liszajca opryszczkowatego. Jest to postać rozsiewna, uogólniona. W przypadku pierwszej ciąży najczęściej pojawia się w jej drugiej połowie. Jeśli kobieta zachodzi w ciąże kolejny raz, objawy choroby mogą pojawić się już w pierwszych miesiącach. Interesujące są spostrzeżenia naukowców, którzy zaobserwowali, że w przypadku kobiet, które kolejne dziecko mają z innym partnerem, liszajec opryszczkowaty się nie rozwija. 

W czasie ciąży łuszczyca krostkowa stanowi zagrożenie dla matki i dziecka. W skrajnych przypadkach nawet może doprowadzić do śmierci matki i płodu. Dlatego kobieta ciężarna w przypadku zaobserwowania pierwszych objawów łuszczycy powinna jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Leczenie łuszczycy krostkowej w czasie ciąży jest jak najbardziej możliwe. Wczesna diagnostyka i podjęcie działań zmniejszy ryzyko powikłań, do których należą:

• hipotrofia płodu – płód jest znacznie mniejszy, niż powinien być w danym tygodniu;
• przedwczesny poród.

Leczenie łuszczycy krostkowej

Leczenie łuszczycy krostkowej polega na terapii ogólnej oraz miejscowej. W leczeniu ogólnym najczęściej stosuje się: acytretynę, cyklosporynę, metotreksat i leki biologiczne (inhibitory TNF-α, inhibitory interleukiny). Miejscowo podaje się sterydy oraz inhibitory kalcyneuryny. Pamiętajmy, że nie jest to leczenie podstawowe. Podstawą leczenia jest terapia ogólna. Wyjątek stanowią kobiety ciężarne, którym sterydy można natomiast podawać ogólnie i jest to jedyny taki przypadek. Nie można jednak stosować u nich acytretyny, która jest retinoidem, ze względu na jej teratogenne działanie (powodujące poważne wady płodu).

Postać ogólna łuszczycy krostkowej wymaga leczenia szpitalnego. U pacjentów szpitalnych ważny jest nadzór płynów i przeprowadzenie pogłębionej diagnostyki. U takich osób obserwuje się zaburzenia elektrolitowe, wysokie OB i CRP, wysoką lekocytozę z neutrofilią, hipoproteinemię oraz hipokalcemię.

Czy łuszczyca krostkowa jest wyleczalna?

Łuszczyca krostkowa jak każdy rodzaj łuszczycy jest chorobą przewlekłą. To oznacza, że można ją zaleczyć, wyciszyć objawy, ale nie da się jej wyleczyć do końca. Osoby chorujące na łuszczycę krostkową muszą zachowywać czujność. Powinny obserwować siebie i eliminować ewentualne czynniki wyzwalające chorobę np. palenie tytoniu.

Łuszczyca krostkowa – podcast do wysłuchania

O objawach, przyczynach i leczeniu łuszczycy krostkowej rozmawialiśmy z prof. Ireną Walecką, kierownikiem Kliniki Dermatologii Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA w Warszawie, prof. CMKP, MBA, konsultantem wojewódzkim w dziedzinie dermatologii i wenerologii dla województwa mazowieckiego.