Trądzik to palący problem, który zdawałoby się, dotyczy tylko nastolatków. Nic bardziej mylnego! Jak radzić sobie z trądzikiem i kiedy, a także gdzie należy udać się po pomoc? W jaki sposób powinniśmy prawidłowo dbać o skórę i chronić ją przed czynnikami ryzyka? Rozmawiamy o tym z naszym gościem – dr n. med. Anną Dyszyńską, dermatologiem.
[aktualizacja: 10’2020]
Trądzik a promieniowanie UV. Jak chronić się przed słońcem?
Ochrona przeciwsłoneczna musi być dostosowana do fototypu danej osoby tj. koloru oczu, skóry, włosów i powinno stosować się ją przez cały rok. Nawet zimą, gdy jedziemy na narty, może dojść do poparzenia przez odbijające się od śniegu promienie słoneczne. Znacznie łatwiej w temacie ochrony skóry przed słońcem mają kobiety. Obecnie wszystkie kremy do twarzy zawierają filtr SPF 20.
Czy i jak opalać się latem?
Na szczęście tzw. leżenie plackiem na słońcu nie jest już modne. Mamy coraz większą świadomość, jakie skutki zdrowotne niesie za sobą nadmierne opalanie. Pod wpływem słońca skóra szybciej się starzeje i narażamy ją na powstawanie nieestetycznych przebarwień. Warto mieć świadomość, że w przypadku skóry trądzikowej może dojść również do zaostrzenia zmian!
Warto zacząć od stosowania mocniejszych filtrów.
Osoby o jasnych włosach i karnacji oraz niebieskich oczach nie powinny przebywać na słońcu bez odpowiedniej ochronny słonecznej. Przed każdym wyjściem powinny stosować krem z filtrem SPF 50. Dopiero po pewnym czasie, gdy skóra przyzwyczai się już trochę do słońca, można zastosować słabsze filtry, np. SPF 30 lub SPF 25. Jednocześnie należy pamiętać, aby stosować je regularnie w ciągu dnia – krem z filtrem należy nakładać ponownie co kilka godzin. Należy robić to także po każdym wyjściu z wody, nawet jeśli smarujemy się filtrami tzw. wodoodpornymi.
W przypadku dzieci zaleca się stosowanie mocniejszych filtrów, najlepiej tych zakupionych w aptece. Tylko wtedy mamy gwarancję, że nie zawierają środków uczulających!
Zobacz także: Skóra bez plam – naturalne sposoby na przebarwienia.
Czym jest trądzik i jakich grup wiekowych dotyczy?
Najczęściej spotykanym rodzajem trądziku jest trądzik pospolity, nazywany także młodzieńczym. Choć nie dotyczy tylko osób młodych, bo wśród osób dotkniętych trądzikiem bywają także osoby po 40-tce! W przypadku osób po 30. roku życia trzeba ocenić, czy mamy do czynienia z trądzikiem pospolitym, czy różowatym. Bardzo często wyglądają i łatwo można je pomylić!
Mogą wystąpić różne postaci trądziku pospolitego, w zależności od tego jakie wykwity dominują na skórze. Wyróżnia się m.in. trądzik zaskórnikowy – pod skórą pojawia się dużo czarnych kropeczek tzw. zaskórników
Na skórze mogą pojawiać się również grudki, czyli zamknięte zaskórniki a także krosty, często ropne, które zwykle są wynikiem zropienia grudek lub zaskórników. Obserwuje się też zmiany w postaci cyst – bolących, głębokich zmian, także ropnych, które trudno usunąć.
Zmiany trądzikowe najczęściej pojawiają się na twarzy, dekolcie i plecach.
Metody leczenia trądziku
Sposoby leczenia zmian trądzikowych zależą od postaci i nasilenia zmian. Gdy zmiany są niewielkie tzn. pojawia się jedna lub kilka krostek, można zastosować specjalistyczny krem lub żel do mycia. O czasu do czasu można także posmarować zmiany maścią ichtiolową lub pastą cynkową. Niestety w przypadku bardzo nasilonych zmian trzeba zastosować bardziej intensywne leczenie.
Przy mniej nasilonych zmianach skuteczne będzie leczenie miejscowe. Zwykle stosuje się różnego rodzaju witaminy, mające na celu przesuszyć skórę i zminimalizować rogowacenie naskórka. Gdy leczenie miejscowe okaże się niewystarczające, konieczne bedzie tzw. leczenie ogólne, polegające na zastosowaniu antybiotykoterapii.
Jednym z takich typowych antybiotyków „pierwszego rzutu”, stosowanym zwłaszcza u młodych ludzi jest Tetralysal. Kolejną grupą leków, stosowanych zwłaszcza w przypadku kobiet z problemami hormonalnymi, są środki antykoncepcyjne. W ciężkich przypadkach trądziku z dużym łojotokiem stosuje się izotretynoinę (inne nazwy: Izotek /Acnenormin /Roaccutane), będącą retinoidem, czyli pochodną witaminy A.
Kosmetyczne i pielęgnacyjne sposoby leczenia trądziku
W leczeniu trądziku można stosować również metody kosmetyczne i pielęgnacyjne, czyli różnego rodzaju peelingi. Przy łojotoku szczególnie poleca się peeling pirogronowy, peeling migdałowy oraz mikrodermabrazję działającą na zasadzie peelingu mechanicznego. To jest niewątpliwie bardzo ważna pomoc w leczeniu trądziku, pozwalająca usunąć zaburzenia rogowacenia i odblokowująca pory.
W przypadku dużych zmian potrądzikowych i przebarwień stosuje się bardziej silne peeling lub łączy różne rodzaje zabiegów. Wiele postaci trądziku, zwłaszcza tych zaskórnikowych i grudkowych, wymaga współpracy dermatologa i kosmetologa.
Trzeba pamiętać, że niektórych z powyższych zabiegów nie można wykonywać latem. Skóra traci swoją warstwę ochronną, przez co jest bardziej narażona na oddziaływanie promieni słonecznych, a w konsekwencji na poparzenia i przebarwienia.
W leczeniu trądziku stosuje się także różnego rodzaju serie dermokosmetyków do cery trądzikowych, np bardzo popularne i dobrze tolerowane przez skórę kremy na bazie kwasu azelainowego (chociażby polski ACNE-DERM). Niestety, jeśli stosuje się je niewłaściwie i nadmiernie, można zbyt mocno odtłuścić skórę. Tak powstaje zjawisko błędnego koła. Odtłuszczona skóra jeszcze silniej produkuje łój skórny i problem jeszcze bardziej się nasila!
To może Cię zainteresować: Ziarnisty, enzymatyczny czy kawitacyjny – jak wybrać idealny peeling twarzy?
Czy trądzik można trwale wyleczyć?
Już po 3-4 miesiącach leczenia obserwuje się dobre efekty kuracji. Istotny jest jednak właściwy dobór leczenia i nie przerywania go w dowolnym momencie. W trakcie kuracji należy bezwględnie stosować się do zaleceń lekarza, a później – prawidłowej dbałości o cerę.
U wielu osób w okresie dojrzewania problem trądziku jest chwilowy i wiąże się z okresem zmian hormonalnych. Błędem jest jednak bierne podejście – nie można czekać, aż problem minie sam! Może to doprowadzić do trwałych i trudnych do usunięcia zmian na skórze. Z tego względu z problemami skórnymi należy jak najszybciej zgłosić się do dermatologa.
Co robić, aby nie dopuścić do nawrotu trądziku?
Wyleczenie trądziku nie zwalnia nas od prawidłowej dbałości o skórę, od stosowania odpowiedniej i zdrowej diety. Spożywanie dużej ilości pokarmów słodkich, w tym czekolady, produktów tłustych, zwłaszcza tłuszczy mlecznych (co potwierdzają badania) pogarsza stan skóry. Z diety należy wykluczyć również wszelkiego rodzaju fast foody i pokarmy wysoko przetworzone, a także pikantne potrawy i przyprawy.
Wskazana jest przede wszystkim dieta oparta na warzywach, owocach i produktach o niskim indeksie glikemicznym. Część osób obserwuje, że dobrze na ich skórę działa dieta bezglutenowa. Trzeba obserwować organizm i wykluczyć pokarmy, które nam szkodzą i nie służą. Wśród czynników ryzyka wymienić należy także stres i przemęczenie.
W przypadku kobiet ważne jest prawidłowe oczyszczanie i zmywanie makijażu. Istotne jest również stosowanie odpowiednich kosmetyków, które nie zatykają porów i są dostosowane do typu cery. Warte polecenia są także dermokosmetyki – to produkty dobrze przebadane, które zawierają znacznie mniej szkodliwych składników.
Warto wiedzieć, że u niektórych osób wystąpienie trądziku może łączyć się z innymi ogniskami zakażenia – zepsutymi zębami, przewlekłym zapaleniem zatok i przewlekłym zapaleniem migdałków. Pojawienie się zmian trądzikowych może być kwestią zaburzeń hormonalnych, które trzeba leczyć, aby dodatkowo nie pojawiły się także problemy ginekologiczne.
Trądzik może pojawić się również u kobiet w ciąży. W tym przypadku leczenie powinno być łagodne i miejscowe, jednak dużo zależy od tego, z jaką postacią trądziku mamy do czynienia i czy ciąża jest już zaawansowana.
W wielu przypadkach pozostają metody bardziej naturalne, czyli glinki lub środki robione – recepturowe. Lekarz dermatolog, do którego taka kobieta powinna się zwrócić, dobierze odpowiednie i bezpieczne leki oraz podejmie odpowiednie działania. Gdy pacjentka leczyła już trądzik przed ciążą, może okazać się, że wcześniejsze leki będą nieskuteczne lub niewłaściwie dobrane. Konieczne będzie zmienienie sposobu leczenia.
Trądzik – posłuchaj podcastu
Słowem podsumowania… Trądzik nie jest problemem tylko okresu dojrzewania. Zawsze warto skonsultować się z lekarzem dermatologiem i podjąć szeroko zakrojone działania we współpracy zarówno z kosmetologiem, jak i z dietetykiem. Trądzik można wyleczyć ale potrzebny jest czas, przestrzeganie zaleceń specjalistów i konsekwencja.
Naszym gościem była dr Anna Dyszyńska, lekarz dermatolog i kosmetolog z tytułem doktora nauk medycznych uzyskanym na Uniwersytecie Monachijskim. Pani Doktor prowadzi konsultacyjny gabinet dermatologiczno-kosmetologiczny „Kosmetoderm” na warszawskim Ursusie.
