Rak pęcherza – wykryj i lecz skutecznie!

Każdego roku ponad 7 tysięcy osób słyszy diagnozę: rak pęcherza. Niestety to nowotwór, który w Polsce wciąż wykrywa się zbyt późno, gdy szanse na skuteczne wyleczenie są już bardzo małe. Jakie objawy powinny wzbudzić nasz niepokój i skłonić do niezwłocznej wizyty u lekarza?

Nowotwór pęcherza – bezwzględny zabójca?

Nowotwór pęcherza moczowego może wystąpić w każdym wieku. Najczęściej dotyka jednak mężczyzn po 50. roku życia – ryzyko zachorowania wzrasta wraz z wiekiem. Za występowanie raka pęcherza w dużej mierze odpowiadają czynniki genetyczne, hormonalne i środowiskowe. Znacznie częściej odnotowuje się go wśród osób narażonych na długotrwały kontakt ze szkodliwymi substancjami i nałogowych palaczy. Ryzyko zachorowania wzrasta również w przypadku osób zmagających się z często nawracającymi zapaleniami pęcherza moczowego oraz pacjentów długotrwale korzystających z cewnika.

Nowotwór pęcherza stanowi około 3% wszystkich nowotworów.

Rak pęcherza moczowego jest jednym z najczęściej występujących nowotworów układu moczowo-płciowego, tuż za rakiem nerkowokomórkowym czy rakiem gruczołu krokowego wśród mężczyzn. W ciągu ostatniej dekady odnotowano aż dwukrotny wzrost liczby zachorowań na raka pęcherza, głównie u mężczyzn pomiędzy 50. a 80. rokiem życia.

Każdego roku z powodu raka pęcherza umiera około 4 tysięcy osób.

Niestety rak pęcherza zbiera śmiertelne żniwo i kończy się śmiercią bardzo wielu chorych. Przyczyna wysokiej śmiertelności jest dość prozaiczna – późne objawy i brak regularnych badań profilaktycznych uniemożliwiają szybkie rozpoznanie i skuteczne leczenie. Nowotwory pęcherza zwykle wykrywa się w zaawansowanym stadium, gdy szanse pacjenta na skuteczną terapię onkologiczną są już bardzo małe.

„Rak pęcherza zabija, jeśli nie zostanie wcześnie rozpoznany, a tym samym właściwie leczony” – mówi prof. dr hab. n. med. Piotr Chłosta, kierownik Katedry i Kliniki Urologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, prezes Polskiego Towarzystwa Urologicznego.

Rak pęcherza – nie lekceważ pierwszych objawów

Rak pęcherza jest wyjątkowo podstępny, ponieważ początkowo rozwija się bezobjawowo. Jednym z pierwszych objawów nowotworu pęcherza jest pojawienie się krwi w moczu, któremu zwykle nie towarzyszą żadne bolesne dolegliwości. Krwiomocz jest jednak sygnałem, aby bezwględnie udać się do lekarza w celu wykluczenia choroby onkologicznej.

Oprócz krwi w moczu mogą wystąpić także inne objawy, które mogą wskazywać na nowotwór pęcherza.

Najczęstsze objawy nowotworu pęcherza, które powinny skłonić do niezwłocznej wizyty u lekarza:

• bezbólowy krwiomocz
• częste oddawanie moczu
• parcie na pęcherz
• zatrzymanie moczu
• ból podczas korzystania z toalety
• obrzęki pachwin, miednicy i kończyn dolnych (w późniejszym stadium)
• ból w okolicy lędźwiowej i podbrzuszu
• powiększone węzły chłonne oraz ból kości, który może świadczyć o przerzutach (w zaawansowanym stadium choroby)

Okresowo pojawiającej krwi w moczu z czasem może towarzyszyć także ból w okolicy lędźwiowej oraz podbrzuszu. Objawy raka pęcherza często łudząco przypominają dolegliwości występujące także w przebiegu zakażeń układu moczowego. Z tego względu nie powinno się ich bagatelizować i leczyć domowymi sposobami przez dłuższy czas.

UWAGA: nie stawiajmy sobie diagnozy sami, tylko jak najszybciej udajmy się do lekarza, jeśli objawy nawracają lub utrzymują się!

Przeczytaj także: Rak nerki to nie wyrok! Kluczowa jest wczesna diagnoza.

Rak pęcherza – diagnostyka i leczenie

Nowotwór pęcherza może być całkowicie uleczalny pod warunkiem, że diagnoza zostanie postawiona szybko. Kluczowe dla powodzenia terapii onkologicznej i całkowitego wyleczenia jest bowiem wcześnie wdrożone leczenie. Niestety trzeba mieć świadomość, że u niektórych chorych konieczne jest całkowite usunięcie pęcherza wraz z sąsiadującymi z nim narządami.

UWAGA: za rozpoznanie raka pęcherza moczowego i prowadzenie pacjenta od początku do końca odpowiada lekarz urolog.

W przypadku podejrzenia raka pęcherza wykonuje się szereg badań podstawowych, takich jak: badanie palpacyjne (z uwzględnieniem per rectum), cytoskopia, pozwalająca na ocenę wnętrza pęcherza oraz badanie USG dróg moczowych. Dodatkowo wykonuje się również: badanie ogólne moczu, urografię, USG jamy brzusznej i USG doodbytnicze oraz RTG i scyntygrafię. Ponadto oznacza się również markery surowicze.

Sposób leczenia nowotworu pęcherza moczowego zależy od stopnia zaawansowania choroby i jej charakteru. Kluczowe jest tutaj rozpoznanie, czy choroba jest jeszcze powierzchowna i możliwe jest leczenie urologiczne zmierzające do oszczędzenia pęcherza, czy zmiany nowotworowe są już na tyle zaawansowane (o charakterze naciekającym), gdzie pozostawienie pęcherza nie jest już możliwe. W obu tych przypadkach podstawą terapii jest leczenie chirurgiczne.

Leczenie raka pęcherza opiera się głównie na leczeniu chirurgicznym oraz radioterapii i chemioterapii. Wśród powszechnie stosowanych metod chirurgicznych wyróżnia się: przezcewkową resekcję guza pęcherza moczowego (TURT), polegającą na wycięciu guza przez cewkę moczową metodą endoskopową oraz cystectomię, w trakcie której usuwa się cały pęcherz moczowy. W przypadku zaawansowanych zmian przeprowadza się tzw. cystectomię radykalną. Oprócz samego pęcherza moczowego usuwa się także węzły chłonne oraz gruczoł krokowy u mężczyzn i macicę wraz z przydatkami u kobiet.

W terapii onkologicznej raka pęcherza stosuje się również leczenie dopęcherzowe w postaci leków cytostatycznych oraz immunoterapię, czyli szczepionkę BCG, która zmniejsza ryzyko nawrotu choroby.

„Niestety ścieżka diagnostyczna raka pęcherza potrafi być bardzo długa. Zanim chory trafi pod opiekę urologa lub onkologa i tym samym otrzyma właściwe leczenie, często już za późno. Aż 15-25% przypadków raka pęcherza wykrywanych jest dopiero w stadium miejscowo zaawansowanym lub przerzutowym. Oznacza to, że choroba zdążyła się rozprzestrzenić i zajmuje już węzły chłonne czy inne narządy” – mówi prof. Piotr Chłosta, urolog, prezes Polskiego Towarzystwa Urologicznego.

Nasz los w naszych rękach – o raku pęcherza wciąż mówi się za mało!

Rak pęcherza moczowego to nowotwór złośliwy zlokalizowany w sferze miejsc intymnych, przez co nie jest „medialny” i często zwyczajnie przemilczany. Mówienie o nim przychodzi z trudnem także samym pacjentom. Niestety o raku pęcherza wciąż mówi się zbyt mało. W efekcie ogromna część społeczeństwa nawet nie zdaje sobie sprawy, jakie objawy powinny wzbudzić niepokój i kiedy należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza!

Podstawą walki z rosnącą zachorowalnością na raka pęcherza moczowego jest przede wszystkim czujność i odpowiednia profilaktyka – zaprzestanie palenia tytoniu oraz regularne wykonywanie badań profilaktycznych. Bardzo ważną kwestią w skali globalnej jest także zapobieganie zanieczyszczeniom powietrza, które mają duży wpływ na rozwój nowotworów.

W odpowiedzi na rosnącą liczbę zachorowań na raka pęcherza powstała kampania edukacyjna „Rak pęcherza – wykryj i lecz!” organizowana przez Polską Koalicję Pacjentów Onkologicznych. Kampania ma na celu zwiększenie świadomości społeczeństwa oraz wiedzy pacjentów, a także zwrócenie uwagi lekarzy na problem nowotworów pęcherza moczowego.

Rak to nie wyrok! Dowiedz się więcej o sposobach ich leczenia oraz profilaktyce chorób onkologicznych. W naszym dziale NOWOTWORY, WALKA Z RAKIEM znajdziesz artykuły warte uwagi oraz rozmowy z wybitnymi specjalistami w dziedzinie onkologii.