Lactobacillus reuteri (LR) należy do dobrze przebadanych probiotyków. Pierwotnie został wyizolowany z mleka matki peruwiańskiej w 1962 roku. Liczne badania naukowe potwierdzają jego pozytywne działanie na organizm człowieka. Wiele badań nad Lactobacillus reuteri wykazało bardzo skuteczną rolę tego szczepu w celu eliminacji infekcji oraz łagodzeniu objawów chorób układu pokarmowego, ale nie tylko. Zachęcamy do zapoznania się z artykułem, będącym przeglądem aktualnych badań klinicznych nad Lactobacillus reuteri.
Czym jest Lactobacillus reuteri?
Lactobacillus reuteri to szczep bakterii kwasu mlekowego. Przebadano go nie tylko na dorosłych, ale także na wielu grupach dzieci i niemowląt. LR występuje naturalnie w naszym organizmie – głównie w przewodzie pokarmowym, drogach moczowych i skórze oraz w mleku matki.
Probiotyk Lactobacillus reuteri został uznany przez WHO jako żywy mikroorganizm, który podany w odpowiedniej dawce przynosi korzyść zdrowotną gospodarzowi.
Fakt, że Lactobacillus reuteri kolonizuje głównie przewód pokarmowy oraz wykazuje wytrzymałość na zmienne pH środowiska może być powodem, dzięki któremu posiada świetne właściwości probiotyczne.
Lactobacillus reuteri znany jest przede wszystkim dzięki swojemu działaniu przeciwdrobnoustrojowemu. Posiada zdolność do hamowania kolonizacji drobnoustrojów chorobotwórczych.
Dodatkowo LR może wywierać pozytywne działanie na nasz układ immunologiczny. Niektóre szczepy Lactobacillus reuteri (LR) obniżają namnażanie się cytokin prozapalnych, dodatkowo stymulując rozwój i funkcję regulatorowych limfocytów T. Kolejną zaletą probiotyku jest zdolność wzmacniania bariery jelitowej. Okazuje się, że kolonizacja LR może zmniejszać przemieszczanie się drobnoustrojów ze światła jelita do tkanek.
Lactobacillus reuteri i jego korzystne działanie na organizm człowieka
Produkcja metabolitów o działaniu prozdrowotnym
Działanie przeciwdrobnoustrojowe i immunomodulujące szczepów Lactobacillus reuteri (LR) zawdzięczamy jego zdolności do wytwarzania istotnych metabolitów, takich jak:
- reuterin/reuteryna – związku o wysokiej aktywności drobnoustrojowej, który hamuje wzrost niektórych bakterii Gram-dodatnich i Gram-ujemnych, a także drożdży i pleśni;
- kwas mlekowy, kwas octowy, etanol i reuterycyklina. Lactobacillus reuteri syntetyzuje te substancje, przez co skutecznie przeciwdziała różnym infekcjom bakteryjnym przewodu pokarmowego. Infekcje te obejmują Helicobacter pylori, E. coli, Clostridium difficile i Salmonellę.
Wspieranie układu pokarmowego
Bardzo wiele badań naukowych przeprowadzanych na osobach dorosłych, dzieciach i niemowlętach wykazało że LR ATCC 55730 zmniejsza biegunkę, będącą następstwem przyjmowania antybiotyków.
Zaobserwowano również, że doustne podawanie Lactobacillus reuteri DSM 17938 zdrowym myszom karmionym piersią sprzyja tolerancji immunologicznej jelit i wiąże się z proliferacją korzystnej mikroflory jelitowej. Wykazano także, że LR podawany nowonarodzonym myszom specyficznie zwiększa poziomy metabolitów tryptofanu i adenozyny nukleozydu purynowego. Przyczynia się do zwiększonej tolerancji na bodźce zapalne.
Z kolei badanie z 2014 roku pokazało, że LR DSM 17938 był skuteczniejszy niż placebo w poprawie częstości wypróżnień u dorosłych pacjentów cierpiących na zaparcia.
Istnieją również badania, które sugerują, że stosowanie LR DSM 12246 razem z L. Rhamnosus 19070-2 istotnie zmniejsza częstość występowania atopowego zapalenia skóry o podłożu upośledzenia funkcji bariery jelitowej (nieszczelność jelita) wśród dzieci.
Przeczytaj także: Mikrobiota jelitowa. Jakie działania jej szkodzą, prowadząc do dysbiozy?
Zmniejszanie nasilenia i występowania kolek u dzieci
Z przeglądu randomizowanych badań klinicznych dotyczących leczenia kolki niemowlęcej, opublikowanych w latach 1960–2015, wynika, że LR DSM 17938 wydaje się być najbardziej istotną interwencją opartą na dowodach, mającą na celu skrócenie czasu trwania płaczu w kolce niemowląt karmionych piersią.
Poprawa wchłaniania żelaza
Koreańskie badanie z 2019 roku donosi, że stosowanie LR DSM 17938 łącznie z preparatem żelaza poprawiało jego wchłanianie. Było to kontrolowane badanie z pojedynczą ślepą próbą, które obejmowało 66 dzieci, u których zdiagnozowano niedokrwistość wynikającą z niedoboru żelaza na podstawie ekwiwalentu hemoglobiny w retikulocytach.
Dzieci podzielono na dwie grupy – pierwsza grupa otrzymywała preparat żelaza z probiotykiem, a grupa druga samo żelazo. Po 14 dniach u dzieci z pierwszej grupy zaobserwowano wzrost poziomu żelaza w porównaniu do grupy, która nie otrzymała LR DSM 17938.
Pozytywny wpływ Lactobacillus reuteri na skórę
Naukowcy, którzy codziennie podawali szczurom jogurt wzbogacony o LR ATCC PTA 647 zaobserwowali u nich niezwykle lśniące i zdrowe futro, w porównaniu do szczurów karmionych tylko samą paszą. U zwierząt karmionych jogurtem poprawił się także stan skóry.
Zastosowanie u pacjentów maści zawierającej w składzie masło shea, olej rzepakowy, uwodorniony olej rzepakowy oraz żywy LR DSM 17938 skutkowało znaczną poprawą kondycji skóry w przypadku atopowego zapalenia skóry już po czterech tygodniach stosowania. Złożona maść odznaczała się również bardzo wysokim bezpieczeństwem stosowania i była dobrze tolerowana przez skórę pacjentów.
Wpływ na poziom witaminy D3 i witamin z grupy B
Randomizowane badanie (metoda podwójnie ślepej próby, kontrolowane placebo) obejmowało 127 pacjentów. Badanych rekrutowano z sześciu prywatnych gabinetów w Pradze. Losowo przydzielono im do spożycia LR NCIMB 30242 lub kapsułki placebo przez 9-tygodniowy okres interwencji. Okazało się, że preparat LR NCIMB 30242 zwiększył poziom 25-hydroksywitaminy D w surowicy o 25,5% w okresie interwencji. Stanowiło to istotną zmianę w stosunku do placebo.
Dodatkowo kilka innych badań wykazało, że Lactobacillus reuteri jest w stanie wytwarzać różne rodzaje witamin, w tym witaminę B12 (kobalaminę) i B9 (kwas foliowy). W przypadku witaminy B12 szczepy, które ją wytwarzały to LR CRL1098 i LR JCM1112 oraz LR CRL1098. Z kolei folian może być również syntetyzowany przez niektóre specyficzne szczepy, takie jak LR 6475 oraz LR JCM1112.
Sprawdź również: Witamina D3 – działanie, wytyczne, dawkowanie w grupach ryzyka!
Wpływ Lactobacillus reuteri na profil lipidowy
Badanie randomizowane, podwójnie ślepa próba, kontrolowane placebo obejmowało 127 pacjentów. Pacjenci zostali losowo przydzieleni do spożycia LR NCIMB 30242 w postaci kapsułek lub kapsułek placebo przez 9-tygodniowy okres interwencji. Wyniki były bardzo obiecujące. Preparat LR NCIMB 30242 obniżył bowiem LDL-C o 11,6% i całkowity cholesterol o 9,1% w stosunku do placebo. W przypadku triglicerydów i HDL-C nie zaobserwowano istotnych zmian. Natomiast odnotowano spadek białka C-reaktywnego oraz fibrynogenu.
Lactobacillus reuteri a zahamowanie wzrostu Candidy
Spośród ośmiu probiotycznych szczepów testowanych w laboratorium Lactobacillus reuteri ATCC 55730 wykazał najsilniejsze hamowanie Candida albicans w jamie ustnej. Należy jednak wspomnieć, że to badanie było przeprowadzone in vitro.
Eliminacja helicobacter pylori przez LR
W 2015 roku przedstawiono badanie pilotażowe, które wskazuje, że Lactobacillus reuteri DSM17648 został zidentyfikowany jako wysoce specyficzny antagonista wiązania Helicobacter pylori wśród ponad 700 dzikich szczepów gatunków Lactobacillus. Nowa metoda zwalczania bakterii może być uznawana nawet za nowatorską.
Niektóre badania wykazały, że Lactobacillus reuteri może całkowicie wyeliminować H. pylori z jelita. Co ważne, LR jest korzystna w leczeniu H.pylori, ponieważ suplementacja eliminuje patogen bez powodowania częstych skutków ubocznych związanych z terapią antybiotykową.
Zobacz także: Co warto wiedzieć o bakterii Helicobacter pylori?
Lactobacillus reuteri a otyłość
Naukowcom już dawno udało się udowodnić, iż osoby otyłe mają inną mikroflorę niż osoby szczupłe. Co ciekawe osoby dorosłe i dzieci otyłe miały wysoki poziom Lactobacillus spp. stwierdzony w mikrobiocie. W przypadku LR został on konkretnie opisany jako szczep związany z rozwojem otyłości.
Pojawiają się jednak doniesienia, jak na przykład z badania randomizowanego, podwójnie zaślepionego i kontrolowanego placebo z 2016 roku, gdzie podawanie LR JBD301 przez 12 tygodni znacznie zmniejszyło masę ciała u dorosłych z nadwagą. Sprzeczne wyniki wskazują, że na rozwój otyłości może wpływać rodzaj zastosowanego szczepu. Zostało to poniekąd potwierdzone w badaniu na zwierzętach. Wykazano, że konkretny szczep LR PTA 4659 zmniejszał masę ciała myszy, natomiast gdy zastosowano LR L6798 zaobserwowano wzrost masy ciała!
Wpływ LR na mikrobiotę pochwy
Zastosowanie LR RC-14 u kobiet po menopauzie wykazało, że podawanie doustne tego szczepu przez 14 dni już przywracało im prawidłową florę pochwy. Jeszcze lepsze efekty osiągnięto łącząc LR RC-14 z Lactobacillus rhamnosus w formie dopochwowej.
Lactobacillus reuteri – podsumowanie
W ciągu kilkunastu lat naukowcy zaobserwowali spadek liczebności Lactobacillus reuteri u ludzi, spowodowany prawdopodobnie nowoczesnym stylem życia. Czynnikami, które przyczyniły się do zaistniałej sytuacji, mogą być między innymi:
- nadmierne stosowanie antybiotyków,
- zachodnia dieta bogata w cukier prosty, tłuszcze trans i konserwanty,
- nadmierna higiena osobista.
Obniżenie ilości Lactobacillus reuteri w mikrobiocie może łączyć się z częstszym występowaniem chorób zapalnych. Wiele badań nad LR wykazało bardzo skuteczną rolę tego szczepu w celu eliminacji infekcji oraz łagodzeniu objawów chorób układu pokarmowego. Dodatkowo liczne badania kliniczne potwierdzają wysokie bezpieczeństwo stosowania LR oraz jego dobrą tolerancję. Warto więc rozważyć suplementację w przytoczonych wyżej przypadkach, a w celu zmaksymalizowania jego działania zaleca się łączenie różnych szczepów.
WAŻNE! Szukając odpowiedniego dla nas preparatu nie wystarczy zwracać uwagę na nazwę gatunkową, czyli Lactobacillus reuteri, ale również na nazwę szczepu, gdyż tylko określony szczep danego gatunku wykazuje wyżej wymienione, udowodnione klinicznie właściwości probiozy (czyli zwiększania populacji pożytecznych drobnoustrojów mikrobioty przewodu pokarmowego po suplementacji probiotykiem).
Bibliografia
- Gutierrez-Castrellon P, Indrio F, Bolio-Galvis A, Jimenez-Gutierrez C, Jimenez-Escobar I, Lopez-Velazquez G, Efficacy of Lactobacillus reuteri DSM 17938 for infantile colic. Systematic review with network meta-analysis; Medicine (Baltimore), 2017, 96(51), e9375;
- Patro-Głąb B, Szajewska H, Systematic Review with Meta-Analysis: Lactobacillus reuteri DSM 17938 for Treating Acute Gastroenteritis in Children. An Update, Nutrients, 2019, 14(11), 2762;
- Yuying Liu i wsp. Lactobacillus reuteri DSM 17938 feeding of healthy newborn mice regulates immune responses while modulating gut microbiota and boosting beneficial metabolites; Gastrointestinal and Liver Physiology. 2019, 317(6), s. 824-838;
- Keban K Risma i wsp. Lactobacillus reuteri DSM 17938 Improves Feeding Intolerance in Preterm Infants; Pediatr Gastroenterol Hepatol Nutr, 2019, 22(6), s. 545-553;
- Butler E, Lundqvist C, Axelsson, Lactobacillus reuteri DSM 17938 as a Novel Topical Cosmetic Ingredient: A Proof of Concept Clinical Study in Adults with Atopic Dermatitis; Microorganisms, 2020, 11,8(7), 1026;
- Manoppo J, Tasiringan H, Wahani A, Umboh A, Mantik M, The role of Lactobacillus reuteri DSM 17938 for the absorption of iron preparations in children with iron deficiency anemia; Korean J Pediatr, 2019, 62(5), s. 173-178;
- Levkovich T i wsp. Probiotic Bacteria Induce a ‘Glow of Health’, Plos One, 2013; 8(1): e53867,
- Mu Q, Tavella V, Luo X, Role of Lactobacillus reuteri in Human Health and Diseases; Front Microbiol, 2018; 9: 757;
- Jones ML. Martoni CJ, Prakash S, Cholesterol lowering and inhibition of sterol absorption by Lactobacillus reuteri NCIMB 30242: a randomized controlled trial; European Journal of Clinical Nutrition, 2012, 66, s. 1234-1241;
- Jones ML, Martoni CJ, Prakash S, Oral supplementation with probiotic L. reuteri NCIMB 30242 increases mean circulating 25-hydroxyvitamin D: a post hoc analysis of a randomized controlled trial; The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 2013, 98(7), s. 2944-2951;
- Holz C i wsp. Significant Reduction in Helicobacter pylori Load in Humans with Non-viable Lactobacillus reuteri DSM17648: A Pilot Study; Probiotics Antimicrob Proteins, 2015; 7(2), s. 91–100.
